Çalışma izni olan yabancılara Turkuaz Kart verilecek
Çalışma izni olan yabancılara Turkuaz Kart verilecek
Uluslararası İşgücü Kanunu Tasarısı, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi - Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı; yabancı istihdam taleplerini almak, uluslararası iş gücünün etkilerini izlemek üzere yabancı başvuru, değerlendirme ve izleme sistemi kuracak
Yabancıların kayıt dışı çalışmalarının önlenmesi, yerli-yabancı iş gücü dengesi kurularak, nitelikli yabancı iş gücünden de yararlanılmasını öngören Uluslararası İşgücü Kanunu Tasarısı, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı.
Kanun, uluslararası iş gücüne ilişkin politikaların belirlenmesi, uygulanması, izlenmesi, yabancılara verilecek çalışma izni ve çalışma izni muafiyetlerine dair iş ve işlemlerde izlenecek usulleri, yetki, sorumlulukları, uluslararası iş gücü alanındaki hak ve yükümlülükleri düzenliyor.
Kanun, Türkiyede çalışmak için başvuruda bulunan veya çalışan; bir işveren yanında mesleki eğitim görmek üzere başvuruda bulunan veya gören; staj yapmak üzere başvuruda bulunan veya staj yapan yabancılar ile yabancı çalıştıran veya çalıştırmak üzere başvuruda bulunan kişileri kapsıyor.
Kanuna göre, çalışma izni almaktan muaf tutulan yabancıların iş ve işlemleri, bu kanun hükümlerine göre yürütülecek.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı; Uluslararası İşgücü Politikası Danışma Kurulu kararlarını dikkate alarak, uluslararası iş gücüne ilişkin politika belirleyecek, politikayı uygulamaya yönelik ulusal ve uluslararası düzeyde faaliyette bulunacak.
Uluslararası İşgücü Politikası Danışma Kurulu; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı başkanlığında, Bakanlık Müsteşarı, AB, Dışişleri, Ekonomi, İçişleri, Kalkınma, Kültür ve Turizm bakanlıklarının müsteşarları ile Uluslararası İşgücü Genel Müdüründen oluşacak.
Konuyla ilgili kamu kurumları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile Ekonomik ve Sosyal Konseyde temsil edilen işçi ve işveren konfederasyonlarının temsilcileri kurul üyesi olarak toplantıya davet edilebilecek.
Bakanlık; kurul kararlarını, uluslararası iş gücü politikası esaslarının ve Türkiyenin uluslararası iş gücü ihtiyacının belirlenmesinde dikkate alacak.
- Bakanlık çalışma izni verecek
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı; yabancı istihdamı taleplerini almak, değerlendirmek ve uluslararası iş gücünün etkilerini izlemek üzere yabancı başvuru, değerlendirme ve izleme sistemi kuracak.
Bakanlık; yabancı istihdamı ihtiyacına ve düzenleme kapsamındaki diğer konulara ilişkin kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerden bilgi, belge talep edebilecek.
Kanun kapsamında yer alan yabancılar, çalışma izni olmadan Türkiyede çalışamayacak veya çalıştırılamayacak.
İlgili kanunlarda, Türkiyenin taraf olduğu ikili veya çok taraflı anlaşmalar ile uluslararası sözleşmelerde, "çalışma izni almadan çalışabileceği" belirtilen yabancılar, bu kanuna göre çalışma izni almadan çalışabilecek, çalıştırılabilecek.
Çalışma izni başvuruları yurt içinde Bakanlığa, yurt dışında büyükelçilikler veya başkonsolosluklara yapılacak.
Çalışma izni başvuruları, yetkili aracı kurum tarafından da yapılabilecek.
Bakanlık, Uluslararası İşgücü Politikası Danışma Kurulu kararları doğrultusunda çalışma izni başvurusunun değerlendirilmesinde ve çalışma izni puanlama sisteminin oluşturulmasında kullanılacak kriterleri belirleyecek.
Usulüne uygun olarak yapılan başvuruların değerlendirilmesi, 30 gün içinde tamamlanacak.
- Ön izin alınacak
Mesleki yeterlilik gerektiren sağlık ve eğitim hizmetlerinde çalışacak yabancıların çalışma izni başvurularının değerlendirilmesinde ön izin alınacak. Sağlık hizmetlerinde Sağlık Bakanlığı, eğitim hizmetlerinde Milli Eğitim Bakanlığı bu hizmetlerde mesleki faaliyette bulunacak yabancılara ön izin vermeye yetkili olacak.
Yükseköğretim kurumlarında çalışacak yabancı öğretim elemanları için ise YÖK Başkanlığından ön izin alınacak. Ar-Ge merkezi belgesi olan firmalarda Ar-Ge personeli olarak çalışacak yabancıların çalışma izni başvuruları Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının olumlu görüşü olması halinde değerlendirilecek.
Uluslararası işgücü politikasına uygun olmayan, sahte veya yanıltıcı bilgi, belgelerle yapılan, gerekçesi yeterli görülmeyen, kamu düzeni, güvenliği veya sağlığı açısından Türkiyede çalışmasında sakınca görülen yabancılar ile Türkiyenin tanımadığı veya diplomatik ilişkisinin bulunmadığı ülke vatandaşları için yapılan başvurular reddedilecek.
Türkiyede uzun dönem ikamet izni veya en az 8 yıl çalışma izni olan yabancılar, süresiz çalışma iznine başvurabilecek. Süresiz çalışma izni olan yabancılar, Türk vatandaşlarına tanınan haklardan yararlanacak. Ancak seçme, seçilme ve kamu görevlerine girme hakkı ile askerlik hizmeti yapma yükümlülüğü olmayacak.
TBMM Genel Kurulunda kabul edilen Uluslararası İşgücü Kanununa göre, yabancıya, iş veya hizmet sözleşmesinin süresini aşmamak koşuluyla, belirli bir işte çalışmak şartıyla ilk başvuruda en çok bir yıl geçerli çalışma izni verilecek.
Yabancıya verilecek çalışma izni aynı işverene bağlı olarak ilk uzatma başvurusunda en çok 2 yıl, sonraki uzatma başvurularında ise en çok 3 yıla kadar sonuçlandırılacak.
Türkiyede uzun dönem ikamet izni veya en az 8 yıl çalışma izni olan yabancılar, süresiz çalışma iznine başvurabilecek. Süresiz çalışma izni olan yabancı, sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı kalmak ve bu hakların kullanımında ilgili mevzuat hükümlerine tabi olmak şartıyla, Türk vatandaşlarına tanınan haklardan yararlanacak. Ancak seçme, seçilme ve kamu görevlerine girme hakkı ile askerlik hizmeti yapma yükümlülüğü olmayacak.
- Turkuaz Kart verilecek
Eğitim düzeyi, mesleki deneyimi, bilim ve teknolojiye katkısı, Türkiyedeki faaliyetinin veya yatırımının ülke ekonomisine, istihdama etkisi doğrultusunda, Uluslararası İşgücü Politikası Danışma Kurulunun önerisiyle, başvurusu bakanlıkça uygun görülen yabancılara "Turkuaz Kart" verilecek.
Turkuaz Kart, ilk 3 yılı geçiş süresi olmak kaydıyla verilecek ve kart sahibi yabancı, kanunla düzenlenen süresiz çalışma izninin sağladığı haklardan yararlanacak. Turkuaz Kart sahibi yabancının, mevzuat hükümlerine göre eş ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarına, "Turkuaz Kart sahibi yakını" olduğunu gösteren ve ikamet izni yerine geçen belge verilecek.
Turkuaz kart uygulamasında; akademik alanda uluslararası kabul görmüş çalışmaları bulunanlar, bilim, sanayi ve teknolojide stratejik kabul edilen bir alanda öne çıkanlar, ihracat, istihdam veya yatırım kapasitesi olarak ulusal ekonomiye önemli katkı sağlayan ya da sağlaması öngörülenler, "nitelikli yabancı" olarak değerlendirilecek. Ancak, geçici koruma sağlanan yabancılara, Turkuaz kart ile ilgili düzenlemeler uygulanmayacak.
Verilen çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti, ikamet izni yerine geçecek. Ancak Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununda tanımlanan, "mülteci" ya da "ikincil koruma" statüsü sahibi dışındaki yabancıların ikamet izinleri, çalışma izni yerine geçmeyecek.
- 6 ayda Türkiyeye gelmek zorunda olacak
Çalışma izni alan yabancı, çalışma izninin geçerliliğinin başladığı tarihten itibaren 6 ay içerisinde Türkiyeye gelmek zorunda olacak, bu süre içerisinde Türkiyeye gelmeyen yabancının çalışma izni iptal edilecek.
Çalışma izni muafiyetinden yararlanarak çalışan yabancılar, muafiyetlerini belirten bir belge ile kendilerine sağlanan ikamet izni gibi haklardan yararlanabilecek.
Kanunla, Türkiyede diplomatik ve konsiller temsilciliklere bağlı olarak faaliyet gösteren okul, kültür kurumu, din kurumu gibi birimlerde görevli yabancılara ve bu kişilerin eş, çocuklarına çalışma izni muafiyeti alarak çalışabilme kolaylığı tanınıyor.
- Çalışma izni ve iptali
Çalışma izni ve çalışma izni muafiyeti, süresinin sona ermesi veya bakanlıkça iptal edilmesi halinde geçerliliğini yitirecek.
Yabancının çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti; iznin geçerlilik tarihinden itibaren 6 ay içinde Türkiyeye gelmemesi, pasaportunun veya pasaport yerine geçen belgesinin geçerlilik süresinin uzatılmaması, çalışmasının herhangi bir nedenle sona ermesi, Türkiyede çalışmasında sakınca olduğunun bildirilmesi, bir yıldan uzun süre Türkiye dışında kalması ve yurt dışında kalış süresinin belirlenen süreyi aşması hallerinde iptal edilecek.
- İstisnai izinler
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca belirlenen ve uluslararası işgücü politikasına uygun, eğitim düzeyi, ücreti, mesleki deneyimi, bilim ve teknolojiye katkısı ve benzeri özellikleri itibarıyla nitelikli işgücü olarak değerlendirilen yabancılara çalışma izni verilmesinde istisnai hükümler uygulanacak.
İçişleri Bakanlığı veya Dışişleri Bakanlığı tarafından Türk soylu olduğu bildirilen, KKTC vatandaşı ve AB üyesi ülke vatandaşları da çalışma izni konusunda istisnai haklardan yararlanabilecek. Türk vatandaşlığı ile bir bağı olması ve ülkemizde ikamet etmesi nedeniyle, bir Türk vatandaşı ile evli ve eşiyle Türkiyede evlilik birliği içinde yaşayan yabancılar da bu kapsama alınacak.
Uluslararası koruma talebinde bulunan ve henüz başvurusu hakkında son karar verilmemiş veya şartlı mülteci olan yabancılar, uluslararası koruma başvurusu tarihinden, geçici koruma sağlanan yabancılar ise geçici koruma kimlik belgesinin düzenlendiği tarihten 6 ay sonra çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti almak için başvurabilecek.
Uluslararası koruma altındaki yabancıların geçerli çalışma izni veya çalışma izni muafiyetine sahip olması, bu kişilere Türkiyede mutlak kalış hakkı sağlamayacak.
- Türkiyede bir yükseköğretim kurumunda örgün öğretim programlarına kayıtlı yabancı öğrenciler, çalışma izni almak kaydıyla çalışabilecek.
TBMM Genel Kurulunda kabul edilen Uluslararası İşgücü Kanununa göre, Serbest Bölgeler Kanunu kapsamında çalışacak yabancıların çalışma izni başvuruları Ekonomi Bakanlığına yapılacak. Ekonomi Bakanlığı tarafından yapılan değerlendirme neticesinde çalışma izni alması uygun görülen yabancılar, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bildirilecek.
Çalışma izni alanlara kanunun itiraz, yükümlülük, denetim ve cezalara ilişkin hükümleri uygulanamayacak. Bu konularda Serbest Bölgeler Kanunu hükümleri uygulanacak.
Türkiyede bir yükseköğretim kurumunda örgün öğretim programlarına kayıtlı yabancı öğrenciler, çalışma izni almak kaydıyla çalışabilecek. Önlisans ve lisans öğrencileri, öğrenimlerinin ilk yılının tamamlanmasından sonra çalışma iznine başvurabilecek ve kısmi süreli çalışabilecek.
Örgün öğretim programlarına kayıtlı lisansüstü öğrenciler için bu sınırlamalar uygulanmayacak. Yabancı öğrencilere verilen çalışma izinleri, geçerli öğrenci ikamet iznini ve bu ikamet izninin sağladığı hakları sona erdirmeyecek.
- Yabancı mühendis ve mimarlar
Öğrenimlerini Türkiyede bir yükseköğretim kurumunun mühendislik ve mimarlık fakültelerinde veya yurt dışında Yükseköğretim Kurulu tarafından tanınan yükseköğretim kurumunda tamamlayarak mühendis ve mimar olan yabancılar, proje bazlı ve geçici süreyle çalışma izni alarak mühendislik ve mimarlık mesleklerini yapabilecek.
Yabancı müteahhit veya yabancı kuruluşlar, Türkiyede devlet daireleri ile resmi ve özel kuruluş ve şahıslara karşı resen veya yerli kuruluşlarla taahhüt ettikleri mühendislik veya mimarlıkla ilgili işlerde yalnız bu işe münhasır kalmak kaydıyla Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca verilen çalışma izniyle yabancı mühendis ve mimar çalıştırabilecek.
Kanunla çalışma izni kararlarına karşı idari itiraz ve yargı yolu düzenleniyor.
Çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti başvurusunun reddi ve düzenlenen belgelerin iptali kararları, yabancı çalıştıran işverene veya bağımsız çalışma izni, süresiz çalışma izni yabancıyla ilgili meslek kuruluşuna da Tebligat Kanunu hükümlerine göre tebliğ yapılacak.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca verilecek kararlara karşı ilgililer tarafından tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde itiraz edilebilecek. İtirazın reddedilmesi halinde ise idari yargı yoluna başvurulabilecek.
Çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti alan yabancılar ile yabancı çalıştıran işverenler, sosyal güvenlik mevzuatından kaynaklanan yükümlülüklerini kanuni süresi içerisinde, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu hükümlerine göre yerine getirecek.
- Müfettişler denetleyecek
Düzenleme kapsamındaki yabancıların ve işverenlerin yükümlülüklerini yerine getirip getirmedikleri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı iş müfettişleri ile Sosyal Güvenlik Kurumu müfettişleri ve sosyal güvenlik denetmenleri tarafından yapılacak.
Gerçekleştirilecek teftiş, denetim ve soruşturmalar uygulamakla yükümlü olunan mevzuatın teftiş, denetim ve soruşturma hükümlerine göre yapılacak ve bu hükümlere göre ilgili yaptırımlar uygulanacak. İş yerinde yapılacak her türlü denetim, inceleme ve kontrol sırasında yabancı çalıştıran işverenler ile yabancıların düzenlemeden doğan yükümlülüklerini yerine getirmediklerinin tespit edilmesi halinde, durum Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bildirilecek. İdari yaptırımlar ise Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü tarafından uygulanacak.
- Para cezaları
Kanunla, yabancılar ve işverenlerin yükümlülüklerini yerine getirmemeleri durumunda uygulanacak yaptırımlar düzenleniyor. Kanuna göre verilen idari para cezaları, tebliğinden itibaren bir ay içerisinde ödenecek.
Bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeksizin bağımsız veya süresiz çalışma izni ile çalışan yabancıya 400 TL, yabancı çalıştıran işverene her bir yabancı için 400 TL idari para cezası verilecek.
Çalışma izni olmaksızın; bir işverene bağlı olarak çalışan yabancıya 2 bin 400 TL, bağımsız çalışan yabancıya 4 bin 800 TL, yabancı çalıştıran işverene veya işveren vekiline her bir yabancı için 6 bin TL tutarında idari para cezası verilecek. Aynı ihlallerin tekrarlanması durumunda para cezaları bir kat arttırılarak uygulanacak.
İdari para cezaları genel bütçeye gelir olarak kaydedilirken, çalışma izni bulunmadan çalıştığı tespit edilen yabancılar, sınır dışı edilmek üzere İçişleri Bakanlığına bildirilecek.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bünyesinde "Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü" kurulacak.
TBMM Genel Kurulunda kabul edilen Uluslararası İşgücü Kanun Tasarısına göre, yabancı çalışma izni ve çalışma izni muafiyeti belgeleri Değerli Kağıtlar Kanununa eklenecek, bu belgelerden harç alınmasına ilişkin düzenleme yapılacak.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından çalışma izni ve çalışma izni muafiyeti alan yabancılara ikamet izni harcı muafiyeti getirilecek, çalışma izni muafiyeti ve çalışma izni harç miktarları yeniden belirlenecek.
Çalışma izni muafiyetinin geçerlilik süresinin 3 aydan uzun olması kaydıyla, harç alınması hüküm altına alınacak. Bu kapsamda, bir yıl için 500 TL olarak belirlenen süreli çalışma izni harcı, her bir yıl için aynı miktarda alınacak. Bu kapsamda süresi bir yıldan fazla olup 2 yılı aşmayan çalışma izni belgesinden 1000 TL harç tahsil edilecek. Turkuaz Kart sahibi yabancılar ile bunların eş ve çocuklarından harç alınmayacak.
Yükseköğretim kurumlarında çalışacak yabancı öğretim elemanlarına verilecek çalışma izinleri için "Yükseköğretim Kurulunca verilecek ön izin" şartı getirilecek.
- 145 kadro ihdas edilecek
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bünyesinde Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü kurulacak. Genel Müdürlük için 145 kadro ihdas edilecek.
Genel Müdürlük, yabancı istihdamı ve işgücü göçü konusunda ulusal ve uluslararası düzeyde faaliyette bulunacak, çalışma izni ve çalışma izni muafiyetine ilişkin iş ve işlemleri yürütecek, uluslararası işgücüne ilişkin politika belirleyecek ve bu politikanın uygulanmasına ilişkin ulusal ve uluslararası düzeyde faaliyette bulunacak yabancı ülkelerle imzalanacak işgücü anlaşmaları ve sosyal güvenlik sözleşmelerinin müzakerelerine, hazırlanmasına ve tadiline katkı sağlayacak, uluslararası işgücü göçüne ilişkin iş ve işlemleri yapacak.
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önceki mevzuat hükümlerine göre Bakanlıkça veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca verilmiş olan çalışma izinleri, sürelerinin sonuna kadar geçerli olacak. Bu çalışma izinleri süresinin sona ermesi veya iptal edilmesiyle geçerliliğini kaybedecek.
Kamu kurum ve kuruluşları aracılığıyla gelerek Türkiyede öğrenim görecek yabancılara, öğrenim süresince ikamet izni verilebilecek.
- Bakandan teşekkür konuşması
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Süleyman Soylu, yaptığı teşekkür konuşmasında, 15 Temmuz darbe girişiminde devreden çıkarılmak istenen Meclisin, buna inat, görevini yerine getirmek ve milletin emanetini yüce çatı altında ortaya koymak için çalışmalarını aksatmadan sürdürdüğünü söyledi.
Bakan Soylu, "Darbeler sadece yönetimleri ele almak istemez; gelenekleri, görenekleri, eğilimleri, rutin işlemleri ortadan kaldırmaya yöneliktir. İnsanların gündelik alışkanlıklarına karşı yapılır." dedi.
Meclisin darbe girişimi gecesi ortaya koyduğu iradenin önemine işaret eden Soylu, "O gece Meclis açılmamış ve milletvekilleri burada olmamış olsaydı, TBMMnin meşruiyet sorunu olacaktı. Çünkü, milletvekiline vekaleti veren halk devreye girmişti, vekilin de gereğini yapması gerekirdi ve bu yapıldı. Milletvekilleri Mecliste o gün demokrasi destanı ortaya koydu." şeklinde konuştu.
Süleyman Soylu, şunları kaydetti:
"Bu darbe girişimi başarılı olsaydı, 1960 darbesinden çok daha ağır sonuçları olacaktı. Adnan Menderes o darbede idam edildi. İdamdan sonra Menderesin evine bir kağıt gelir, idam ve ip parası istenir ancak ailenin bunu ödeyebilecek birikimleri yoktur. Avukatları, banka hesabı açalım der. Banka hesabı açılır ve millet oraya paraları gönderir. Aile de böylece borcu ödemiştir. Aile, bankada geri kalan paranın ne yapılacağını düşünmemişti ve o para hesapta durmaktaydı. Karabükteki bir imam hatip lisesi müdürü, bu parayı aileden talep eder. Aile de bu parayı o okula gönderir. Daha sonra, millet o hesaba, o paranın karşılığı olarak bir liralar göndermiştir. O gün bir liraları gönderen millet, bugün de demokrasinin sahibi olmuştur ve demokrasiye sahip çıkmıştır."
Çok önemli bir yasal değişikliği kabul ettiklerini belirten Süleyman Soylu, tasarının yasalaşmasında emeği geçen Komisyon Başkanı, AK Parti, CHP, HDP ve MHP grupları ile bakanlık çalışanlarına teşekkür etti.
Tasarının yasalaşmasının ardından, TBMM Genel Kurulunun yarın toplanmamasına ilişkin Danışma Kurulu kararı kabul edildi.
TBMM Başkanvekili Ahmet Aydın, Birleşmiş Milletlerin Mali ve Orta Afrika Cumhuriyetinde icra ettiği hareket ve misyonlar kapsamında Türk Silahlı Kuvvetlerinin yurtdışına gönderilmesi ve Hükümet tarafından verilecek izinle belirlenecek esaslar çerçevesinde bu kuvvetlerin kullanımında Hükümete, Anayasa uyarınca bir yıl süreyle izin verilmesine ilişkin Başbakanlık tezkeresinin görüşmeleri için, 2 Ağustos Salı günü saat 15.00te toplanmak üzere birleşimi kapattı.
