ÇDP Çelişki Dolu
ÇDP Çelişki Dolu
Yerel yönetimlerin görüşlerinin de alınarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hazırlanan 1/100000 ölçekli Çevre Düzeni Planı’na göre, Malatya’nın 25 yıllık gelişim planlamasında hizmet sektörü birinci sektör, sanayi sektörü ise ikinci sektör olarak konumlandırıldı.
Daha önce 3 kez hazırlanan ancak itirazlar üzerine bir takım değişiklikler yapılarak yeniden askıya çıkartılan Malatya, Elazığ, Bingöl ve Tunceli illerini kapsayan 1/100000 ölçekli Çevre Düzeni Planı’nın 4’üncü askı süresi sona erdi.
Malatya’nın mevcut eğilimleri, potansiyeli ve geliştirilen stratejiler sonucunda belirlendiği sektörel hiyerarşiye göre, Malatya’da hizmet ve sanayi sektöründen sonra, kentsel gelişmeyi 3.sırada sağlayacağı öngörülen sektör tarım olarak belirlenirken, toplam 4 sektör üzerinden yapılan planlamada turizm sektörü son sırada yer aldı.
Rapordaki çelişkiler
Ancak, ÇDP Açıklama Raporu detaylı bir incelemeye tabi tutulduğunda, raporun bölümleri arasında bazı ciddi çelişkiler dikkat çekti. Örneğin, “Malatya İli Merkez Odaklar Ekonomik Sektör Öngörüleri” başlıklı tabloda, Battalgazi ilçesi için birinci sektör hizmet sektörü olarak öngörülürken, raporun detay bölümünde turizm sektörü öncelikli olarak yer aldı. Aynı tabloda, Hasançelebi beldesi mahallesi için maden sektörünün adı geçmezken, detaylı bölümde bölgenin madencilik sektörü ile gelişmesinin öngörüldüğü vurgulanıyor. Darende için “Merkez Odaklar Ekonomik Sektör Öngörüleri” başlıklı tabloda, Darende’nin 25 yıllık gelişimi yolunda birinci sektör ticaret sektörü olarak gösterilirken, detaylı bölümde Darende için 1. Sıradaki sektör turizm sektörü öngörüldü. Ayrıca Arapgir ilçesi sahip olduğu tarihi – kültürel miras ile turizm sektörünün gelişimine açık bir bölge iken, ÇDP’nın Arapgir ile ilgili bölümünde bu durum bir potansiyel gelişme alanı olarak değerlendirilmiyor.
Hizmet sektörü birinci sırada
Çevre Düzeni Planı Açıklama Raporu’nda “Malatya’nın, mevcut eğilimler, potansiyeller ve geliştirilen stratejiler sonucunda birinci sektörü hizmetler, ikinci sektörü sanayi, üçüncü sektörü tarım ve dördüncü sektörü ise turizm olarak belirlenmiştir” denildi.
Malatya-Elazığ-Bingöl-Tunceli illerini kapsayan 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Açıklama Raporu’nda Malatya’ya ilişkin bölümde, tüm ilçelerin ve 2014 yerel seçimlerinden önce daha önce belediye yönetiminin olduğu beldelerin 2015-2040 yılları arasındaki gelişim sürecine yönelik planlama öngörüleri yapıldı.
Yeşilyurt’un öncü sektörü sanayi
Buna göre, Yeşilyurt ilçesinde birinci sektör sanayi sektörü olarak, Battalgazi’de ise birinci sektör hizmet sektörü olarak konumlandırıldı. Yeşilyurt ilçesinin, diğer sektörleri ise sırasıyla hizmet ve tarım sektörü şeklinde planlandı. Battalgazi ilçesinin diğer sektörleri ise sırasıyla, lojistik, turizm ve tarım şeklinde konumlandırıldı.
Bugüne kadar 3 defa askıya çıkarılan ve 3 defa itiraz – düzeltme süreci geçiren Çevre Düzeni Planı’nın bazı bölümleri masa başında hazırlandığı izlenimi veriyordu. Örneğin, Hasançelebi beldesi madencilik faaliyetleri ve büyük maden yatakları ile öne çıkan bir belde olmasına karşın, Çevre Düzeni Planı’nda Hasançelebi ile ilgili bölümde madenciliğe ilişkin bir gelişim projeksiyonu bulunmuyordu.
Çevre Düzeni Planı’nda önceki hallerinde Malatya’nın sahip olduğu imkan ve potansiyeli doğru ve gerçekçi biçimde planlanmadığı açıkça belli olurken, son düzeltmelerle birlikte bu tür hatalar kısmen giderilmiş bulunuyor.
ÇDP Açıklama Raporu’nun bölümleri arasındaki çelişki
Ancak, ÇDP Açıklama Raporu detaylı bir incelemeye tabi tutulduğunda, raporun bölümleri arasında bazı ciddi çelişkilerin bulunduğu görülüyor.
Örneğin, “Malatya İli Merkez Odaklar Ekonomik Sektör Öngörüleri” başlıklı tabloda, Battalgazi ilçesi için birinci sektör hizmet sektörü olarak öngörülürken, raporun ‘Battalgazi’ başlıklı detay bölümünde ilçenin öncelikli sektörü, Battalgazi’nin mevcut kültürel ve arkeolojik yapısı nedeniyle turizm sektörü olarak konumlandırılıyor.
Yine, “Merkez Odaklar Ekonomik Sektör Öngörüleri” başlıklı tabloda, Hasançelebi beldesi mahallesi için maden sektörünün adı geçmezken, detaylı bölümde bölgenin madencilik sektörü ile gelişmesinin öngörüldüğü vurgulanıyor.
Arapgir’in yok sayılan tarihi-kültürel varlığı
Ayrıca Arapgir ilçesi sahip olduğu tarihi – kültürel miras ile turizm sektörünün gelişimine açık bir bölge iken, ÇDP’nın Arapgir ile ilgili bölümünde bu durum bir potansiyel gelişme alanı olarak değerlendirilmiyor. ÇDP “Merkez Odaklar Ekonomik Sektör Öngörüleri” tablosu ve detaylı bölümde Arapgir’in 25 yıllık gelişim öngörüsünde birincil sektör hayvancılık sektörü olarak gösterildi. Arapgir için ayrıca, Kozluk Çayı’nın organik tarım potansiyeline sahip olduğu belirtilerek, tarımın bir alt başlığı olarak organik tarım uygulamalarının teşvik edilmesi istendi.
Darende ‘Merkez Odaklar’ tablosunda ticarete yönlendirilirken detay bölümünde turizm birincil sektör gösterildi
Darende için “Merkez Odaklar Ekonomik Sektör Öngörüleri” başlıklı tabloda, Darende’nin 25 yıllık gelişimi yolunda birinci sektör ticaret sektörü olarak gösterilirken, detaylı bölümde Darende için 1. Sıradaki sektör turizm sektörü öngörüldü.
Malatya Merkezi genel itibariyle D-300 karayolu çevresinde doğu-batı doğrultusunda gelişmiştir. Sanayileşme eğilimi OSB’lerinin bulunduğu batı yönünde yoğunluk kazanmaktadır. Kentsel gelişim yönleri belirlenirken, Onaylı İmar Planı ve doğal, yapay ve yasal eşikler dikkate alınmıştır.
Hekimhan’nın öncü sektörleri madencilik ve hayvancılık
Çevre Düzeni Planı’nda Hekimhan ilçesinin sahip olduğu maden potansiyeli ve güçlü hayvancılık faaliyetleri nedeniyle, ilçenin birincil sektörünün madencilik, sonraki sektörün ise hayvancılık olduğu belirtildi. Raporda, “Malatya ilinin kuzeybatısında bulunan Hekimhan yerleşimi, 6360 sayılı Kanun hükümleri uyarınca Güzelyurt, Hasançelebi, İpekyolu, Kocaözü ve Kurşunlu beldeleriyle birlikte ilçe belediyesi olarak yapılandırılmıştır. Yerleşimin 2040 yılı için öncü sektörleri madencilik ve hayvancılık olarak öngörülmektedir” denildi. Hekimhan için “Merkez Odaklar Ekonomik Sektör Öngörüleri” başlıklı tabloda birincil sektör tarım sektörü olarak gösterilirken, detay bölümde ilçenin öncü sektörlerinin madencilik ve hayvancılık şeklinde ifade edilmesi, ÇDP Raporu’nun bir başka çelişkisi.
Depremsellik sadece Sürgü için planlamayı etkiledi
Malatya’nın tümü 1. derece deprem kuşağında yer almasına karşın, 25 yıllık bir öngörüyü içerdiği belirtilen ÇDP’de depremsellik sadece Sürgü beldesi için söz konusu edildi. Sürgü’nün depremselliği nedeniyle nüfus yoğunluğunun düşürülmesi hedeflendi.
Arguvan için, “Yerleşim alanı hem boşaltılmalı” hem de “Yeni yerleşim alanı gerekli değil” denildi
Arguvan ilçe merkezinin yerleşim alanının yıllardır devam eden heyelan olayları ve riski nedeniyle yaşadığı sorunlar ÇDP’de dikkate alınmış olmasına karşın, önerilen bir tedbirin bulunmadığı da görülüyor. ÇDP Açıklama Raporu’nda ilçenin mevcut yerleşiminin heyelan ve kaya düşmesine maruz kaldığı ve bu alanların boşaltılması gerektiği vurgulanırken, iki aynı bölümde, iki cümle sonra, “2040 yılı için yeni yerleşim alanı gerekli görünmemektedir” denildi.
Akçadağ için turizm
ÇDP Açıklama raporunda Akçadağ’ın çok eskiye dayanan tarihinin ilçeye ciddi turizm potansiyeli kazandırdığı belirtilerek, ilçenin birincil sektörü turizm sektörü olarak öngörüldü.
