İŞYERİNİZDE VOC ÖLÇÜMÜ YAPTIRDINIZ MI?
ÖNCELİKLE VOC ÖLÇÜMÜ NE DEMEKTİR?
İç Ortam gaz-buhar ölçümüdür. Belli şartlardaki çalışma koşullarından dolayı oluşan ve havaya yayılan uçucu organik bileşiklerin konsantrasyonunun belirlenmesi için yapılan ölçüm çeşididir.
ORGANİK UÇUCU BİLEŞİK DERKEN!!!!
Organik uçucu bileşikler yani VOC; Alifatik veya aromatik yapıda, kaynama sıcaklığı 250ºC’ ye kadar olan ve atmosferik foto kimyasal reaksiyon ile hava kirliliğine neden olan hidrokarbonlardır. Renksiz ve kokusuz olan, çeşitli sıvı ve gazdan oluşan bir gruptur. Sıvıları oda sıcaklığında kolayca buharlaşabilir ‘Uçucudurlar.
VOCLARIN NE TÜR ZARARLARI MEVCUTTUR?
· VOC’lar alçak atmosferde ozon tabakasını oluşturmak için diğer çevre kirleticileri ile örn. nitrojen oksitler tepkimeye girmeleri sonucu atmosferde kritik bir durum oluşturur.
· VOC’ların ozon tabakasında yüksek oranda bulunması durumunda, insan sağlığına zarar verir.
· Lastik vb. tüm malzemeleri etkiler.
· VOC’lar insan sağlığına doğrudan zarar verir kanserojendir.
· Global ısınmaya yol açar metan gazı gibi.
· Yeryüzünü ultraviyole radyasyonundan koruması gereken stratosferik ozona zarar verir örn. metil bromürzer.
· Göz, burun ve boğaz rahatsızlıklarına neden olur.
· Baş ağrısı yapar.
· Koordinasyon bozukluğuna neden olur.
· Ciğerler, böbrekler ve merkezi sinir sistemi üzerinde hasarlara neden olur.
· Deride alerjiye neden olur.
· Nefes darlığına yol açar.
· Bulantı yaşanır.
· Kusma yaşanır.
· Burun kanaması yaşanır.
· Halsizliğe neden olur.
· Baş dönmesine sebep olur.
YASAL MEVZUAT MEVCUT MUDUR?
Resmi gazetede 12.08.2013 tarihinde ve 28733 sayı ile yayımlanan Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelike uygun olarak ölçüm yapılır.
Ek – 1 Mesleki Maruziyet Sınır Değerleri, Ek – 2 Biyolojik Sınır Değerler Ve Sağlık Gözetimi Önlemleri, Ek – 3 Kullanımı Yasak Olan Kimyasal Maddeler İle Yapılması dikkate alınır.
Kanserojen ve Mutajen Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelikte belirtilen ilgili Uçucu Organik BileşikVOCnin sınır değerlerine bakılarak değerlendirme yapılır.
NIOSH Ulusal Mesleki Sağlık ve Güvenlik Enstitüsü ve OSHA Mesleki Sağlık ve Güvenlik Kurumu gibi Uluslararası mevzuatlar mevcuttur.
İşyeri ortam havasından VOC numunesinin alınması ve gaz kromotografi yöntemi ile VOC tayini / VOC TS 16200-1, ASTM D 3686, ASTM D 3687, NIOSH 1501 standartlarına göre yapılır.
İşyeri ortamında aromatik hidrokarbonların aktif karbon tüplere örneklenerek analizi NIOSH 1500 standardına göre yapılır.
Renk Karşılaştırma Metodu ile Toksik Gaz ve Buhar Konsantrasyonu Ölçümü ASTM D 4490-96 standardına göre yapılır.
Oksijen Ölçümü NİOSH 6601 standardına göre yapılır.
Karbonmonoksit Ölçümü NİOSH 6604 standardına göre yapılır.
Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik-Madde-7;
İşveren, çalışanların sağlığı için risk oluşturabilecek kimyasal maddelerin düzenli olarak ölçümünün ve analizinin yapılmasını sağlar. İşyerinde çalışanların kimyasal maddelere maruziyetini etkileyebilecek koşullarda herhangi bir değişiklik olduğunda bu ölçümler tekrarlanır. Ölçüm sonuçları, yönetmelik eklerinde belirtilen mesleki maruziyet sınır değerleri dikkate alınarak değerlendirilir” denilmektedir.
Kansorejen ve Mutajen maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik- madde 1 – Bu yönetmeliğin amacı, çalışanların kanserojen ve Mutajen maddelere maruziyetinden kaynaklanabilecek sağlık ve güvenlik risklerinden korunması için bu maddelere maruziyetin önlenmesi ve sınır değerler de dahil olmak üzere asgari gerekliliklerin belirlenmesidir.
30.4.2013 tarihli ve 28633 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik;
İşveren, risk değerlendirmesi sonuçlarını ve risk önleme prensiplerini temel alarak, çalışanları kimyasal maddelerin fiziksel ve kimyasal özelliklerinden kaynaklanan tehlikelerden korumak için, bu maddelerin işlenmesi, depolanması, taşınması ve birbirini etkileyebilecek kimyasal maddelerin birbirleriyle temasının önlenmesi de dahil olmak üzere, yapılan işin özelliğine uygun olarak öncelik sırasına göre teknik önlemleri alır ve idari düzenlemeleri yapar:
· İşyerinde parlayıcı ve patlayıcı maddelerin tehlikeli konsantrasyonlara ulaşması ve kimyasal olarak kararsız maddelerin tehlikeli miktarlarda bulunması önlenir.
· Bu mümkün değilse, İşyerinde yangın veya patlamaya sebep olabilecek tutuşturucu kaynakların bulunması önlenir. Kimyasal olarak kararsız madde ve karışımların zararlı etki göstermesine sebep olabilecek şartlar ortadan kaldırılır.
· Bu da mümkün değilse, Parlayıcı ve/veya patlayıcı maddelerden kaynaklanan yangın veya patlama halinde veya kimyasal olarak kararsız madde ve karışımlarının zararlı fiziksel etkilerinden çalışanların zarar görmesini önlemek veya en aza indirmek için gerekli önlemler alınır.
· Patlama basıncının etkisini azaltacak düzenlemeler yapılır.
· Tesis, makine ve ekipmanın sürekli kontrol altında tutulması sağlanır.
· İşyerlerinde, sıvı oksijen, sıvı argon ve sıvı azot bulunan depolama tanklarının yerleştirilmesinde Ek-4’te belirtilen asgari güvenlik mesafelerine uyulur.
HANGİ SEKTÖRLERDE VOC ÖLÇÜMÜ ÖNEMLİDİR?
· Boya endüstrisi ve boyahaneler
· Solvent üreticileri
· PET ve PET film üreticileri
· Ambalaj sanayi
· Matbaa ve laminasyon yapan sanayi kuruluşları
· Kimya endüstrisi
· Teneke kaplama ve boyama tesisleri
· Bobin kaplama
· Eczacılık ürünleri üreten tesisler
· Metal endüstrisi ve metal geri dönüşümü yapan tesisler
· Plastik endüstrisi ve plastik geri dönüşümü yapan tesisler,
· Yüzey temizleyici üreticileri
KİMYASAL GAZ ÖLÇÜMLERİ, ÖRNEKLERİ NELER OLABİLİR?
Aseton, Benzen, Etilen glikol, Formaldehit, Metilen klorür, Perchloroethylene, Tolüen, Ksilen, 1,3-bütadien
ÖLÇÜMDE KULLANILAN CİHAZ NASIL OLMALIDIR?
Gaz dedektörü aracılıyla ölçülür.
· Cihazın, yüksek nem, güçlü sarsıntı ve yüksek sıcaklık kaynağı yakınında muhafazasından kaçınılmalıdır.
· Cihaz direkt güneş ışığı ve aşındırıcı kimyasal ya da bu kimyasalların etkilerine maruz bırakılmamalıdır.
VOC ÖLÇÜMÜNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR NELERDİR?
Tekrarlanabilir ve doğru ölçüm işlemleri için bilgilerin belirlenmiş ve kaydedilmiş olması gereklidir:
· Ölçüm Yerinin Ayrıntılı Tanımı varsa Yerleşim Krokisi
· Ölçüm Cihazı
· Ortam Şartları sıcaklık, nem
· Ölçüm Başlangıç ve Bitiş Zamanları
· Ölçüm Yapan lar
· Tüm Ölçüm Değerleri
İŞLETMEDE VOC ÖLÇÜMÜNE NASIL BAŞLANIR?
Ölçüm yapılacak tesisin normal işletme şartlarında olup olmadığı gözlemlenir ve anemometre yardımı ile atmosferik koşullar yani sıcaklık , nem ve basınç değerleri ölçülür.
VOC ÖLÇÜMÜ GENEL OLARAK NASIL YAPILMAKTADIR?
VOC ölçümü mg/m3 ya da ppm cinsinden tespit edilir.
VOC ölçümünde hem tüp ve hem de pompa aynı marka kullanılır. Pompaya ortam şartlarına uygun tüp çeşidi kırılarak takılır. Anlık maksimum gaz yoğunluğunun TLV ölçümü yapılır. Ölçülen değer, ortama ait sıcaklık ve basınç düzeltmeleri hesaba katılarak sonuç tablosunda belirtilir.
VOC analizlerinde, düşük akış ile örnekleme yapabilen pompa ile sorbent tüpe toplanan numune uygun taşıma koşullarıyla laboratuvara getirilir. Çeşitli ön işlemlerden geçirildikten sonra kromotografik GC/FID-MS cihazlar ile analiz edilir.
ÖLÇÜMÜN AŞAMALARI NEDİR?
1. Dedektör tüpün iki ucunu tüp kırıcı hazne yardımı ile kırarak açılır.
2. Tüp üzerinde bulunan akış yönünü dikkate alarak girişe takılır.
3. Tam çekiş için “100”, yarım çekiş için “50” noktasını piston kulpunu çevirerek pompa sonu kapağında bulunan kırmızı nokta ile hizalanır.
4. Piston çekilir ve kullanılan detektör tüpün ambalaj içinde çıkan reçetesinde belirtilen reaksiyon süresi kadar beklenir.
5. Reaksiyon süresi tamamlandığında ön tarafta bulunan kırmızı renkli indikatör plastik uç tamamen dışarı çıkar.
6. Pistonu ¼ çeyrek tur çevirip ve itip bir sonraki çekiş pozisyonuna getirilir.
7. Sayaç numarası ilerletilir.
8. Kullanılan detektör tüpün ambalajında belirtilen çekiş sayısı kadar yukarıdaki işlemleri tekrarlanır.
VOC ÖLÇÜM ÖNCESİ VE SONRASI NASIL OLMAKTADIR?
VOC Tüpünün bir ucu doğrulama kitinden gelen plastik hortuma diğer ucu dedektör tüpüne bağlanır.
Doğrulama kitine bağlı olan pipet , bir kaba doldurulan Gilibratör Solüsyonuna daldırılır ve dedektör
tüp ile pipetin iç çeperlerinin ıslanması sağlanır.
Dedektör tüp ile 100 ml’lik çekiş yapılır. Pipet üzerinde okuma yapılıp VOC ölçüm formuna doğrulama
değeri kaydedilir.
TESİS İÇİNDE VOC ÖLÇÜMÜ İÇİN NE YAPILABİLİR?
1. Karıştırıcılar, depolama tankları gibi prosesin gerçekleştiği yerlere bakılır.Bunlar noktasal emisyon kaynağı olarak değerlendirilir ve bu kaynaklardaki VOC emisyonunu belirlemek kolaydır.
2. Proses ekipmanlarındaki sızıntılara bakılır ve bu sızıntı emisyonları kimyasal ve solventlerin tesis içerisinde taşınması sonucu oluşan emisyonları da kapsamaktadır. Dolayısıyla, bunlar noktasal kaynaklar olmayıp direk olarak iç ortam VOC konsantrasyonunu etkilemektedir.
VOC SIZINTISI NASIL ÖNLENEBİLİR?
Tesis içerisinde iyi bir havalandırma sistemi şarttır.
TEHLİKELİ KİMYASAL MADDELERLE ÇALIŞMALARDA ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER NELERDİR??
1. Tehlikeli kimyasal maddelerle çalışmalarda çalışanların sağlık ve güvenliği yönünden riskler önlemlerle ortadan kaldırılır veya en az düzeye indirilir:
· İşyerinde uygun düzenleme ve iş organizasyonu yapılır.
· Tehlikeli kimyasal maddelerle çalışmalar, en az sayıda çalışan ile yapılır.
· Çalışanların maruz kalacakları madde miktarlarının ve maruziyet sürelerinin mümkün olan en az düzeyde olması sağlanır
· İşyerinde kullanılması gereken kimyasal madde miktarı en az düzeyde tutulur.
· İşyeri bina ve eklentileri her zaman düzenli ve temiz tutulur.
· Çalışanların kişisel temizlikleri için uygun ve yeterli şartlar sağlanır.
· Tehlikeli kimyasal maddelerin, atık ve artıkların işyerinde en uygun şekilde işlenmesi, kullanılması, taşınması ve depolanması için gerekli düzenlemeler yapılır.
· İkame yöntemi uygulanarak, tehlikeli kimyasal madde yerine çalışanların sağlık ve güvenliği yönünden tehlikesiz veya daha az tehlikeli olan kimyasal madde kullanılır.
· Çalışanların sağlık ve güvenliği yönünden risk oluşturabilecek bakım onarım işleri de dahil tehlikeli kimyasal maddelerle çalışmalarda ve teknolojik gelişmeler de dikkate alınarak uygun proses ve mühendislik kontrol sistemleri seçilir ve uygun makine, malzeme ve ekipman kullanılır.
· Riski kaynağında önlemek üzere; uygun iş organizasyonu ve yeterli havalandırma sistemi kurulması gibi toplu koruma önlemleri uygulanır.
· Tehlikeli kimyasal maddelerin olumsuz etkilerinden çalışanların toplu olarak korunması için alınan önlemlerin yeterli olmadığı hallerde bu önlemlerle birlikte kişisel korunma yöntemleri uygulanır.
· Alınan önlemlerin etkinliğini ve sürekliliğini sağlamak üzere yeterli kontrol, denetim ve gözetim sağlanır.
· İşveren, çalışanların sağlığı için risk oluşturabilecek kimyasal maddelerin düzenli olarak ölçümünün ve analizinin yapılmasını sağlar. İşyerinde çalışanların kimyasal maddelere maruziyetini etkileyebilecek koşullarda herhangi bir değişiklik olduğunda bu ölçümler tekrarlanır. Ölçüm sonuçları, mesleki maruziyet sınır değerleri dikkate alınarak değerlendirilir.
· İşveren, mesleki maruziyet sınır değerlerinin aşıldığı her durumda, işveren bu durumun en kısa sürede giderilmesi için koruyucu ve önleyici tedbirleri alır.
İşyerinizdeki tüm iş güvenliği ölçümleri için bizi arayın. NVA Kalite 0212 855 58 98
