Blog / İŞYERİNİZDE GÜRÜLTÜ ÖLÇÜMÜ YAPTIRMADINIZ MI?
İŞYERİNİZDE GÜRÜLTÜ ÖLÇÜMÜ YAPTIRMADINIZ MI???
GÜRÜLTÜ ÖLÇÜMÜ İLE ALAKALI YASAL MEVZUAT VAR MIDIR?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 28 Temmuz 2013 tarihinde 28721 sayılı ÇALIŞANLARIN GÜRÜLTÜ İLE İLGİLİ RİSKLERDEN KORUNMALARINA DAİR YÖNETMELİK yayınlamıştır.
Yönetmelik 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamındaki işyerlerinde uygulanmaktadır.
Gürültü Ölçümleri TS 2607 ISO 1999:2005 Akustik–İş yerinde maruz kalınan gürültünün tayini yapılmaktadır.
YÖNETMELİKTEKİ AMAÇ NEDİR?
Çalışanların gürültüye maruz kalmaları sonucu oluşabilecek sağlık ve güvenlik risklerinden, özellikle işitme ile ilgili risklerden korunmaları için asgari gereklilikleri belirlemektir.
GÜRÜLTÜ NEDİR???
İnsanlar üzerinde olumsuz etki yapan ve hoşa gitmeyen seslere gürültü denir.
Genellikle yapay olarak ortaya çıkar ve niteliği ve niceliği bozulmuş, arzu edilmeyen seslerdir.
GÜRÜLTÜNÜN GENEL OLARAK ETKİLERİ NELERDİR?
· İnsan sağlık ve konforu üzerindeki etkileri ile işitme hasarları görülen fiziksel etkileri
· Vücut aktivitesinde görülen fizyolojik etkileri
· Rahatsızlık, sinirlilik gibi psikolojik etkileri
· İş veriminin azalması,
· Seslerin algılanmaması gibi performans üzerindeki etkileri görülebilir.
GÜRÜLTÜNÜN İŞÇİ SAĞLIĞI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ NELERDİR?
· İşçileri huzursuz eder.
· Dikkatin dağılmasına neden olur.
· Sinirlenme ve heyecanlanma gibi istenmeyen davranış bozuklukları görülür.
· Sözel iletişimi etkiler.
· Uyku düzenini bozar.
· İşitme duyusu ve yollarında zarara yol açar.
· Karakter değişikliklerine neden olur.
GÜRÜLTÜNÜN İŞLETMEYE ETKİLERİ NELERDİR?
· Hatalı üretim oranını arttırır.
· Verim azalır.
· İş kazalarına neden olur.
· Huzursuzluk ortamı artar.
· İşletme hakkındaki önyargılar artar.
· Çalışma koşullarına bağlı olarak iş bırakma eylemleri artar ve üretim aksamasına neden olur.
· İşletme yasalar karşısında zor durumda kalır.
· Viziteye çıkan işçi sayısında ve sağlık harcamalarında artış görülür.
· Zaman kayıpları artar.
İLGİLİ TERİMLER NELERDİR?
· dB : Birbirinden mertebe farklılıkları gösteren, nicelikleri anlamlı olarak ifade etmede kullanılan logaritmik bir ölçektir.
· dBA : İnsan işitme sisteminin düşük şiddetteki seslere karşı en çok hassas olduğu orta ve yüksek frekanslara daha fazla ağırlık veren, A ağırlıklı ses seviyesi olarak tabir edilen ve gürültünün etkilerinin değerlendirilmesi ve kontrolünde yaygın olarak kullanılan bir ses seviyesi ölçütüdür.
YÖNETMELİĞİN UYGULANMASINDA MARUZİYET EYLEM DEĞERLERİ BELİRLENMİŞTİR. NEDİR BU MARUZİYET EYLEM DEĞERİ??
· Günlük gürültü maruziyet düzeyi 8saat dBA: En yüksek ses basıncının ve anlık darbeli gürültünün de dahil olduğu A-ağırlıklı bütün gürültü maruziyet düzeylerinin, 8 saatlik bir iş günü için zaman ağırlıklı ortalamasıdır.
· Haftalık gürültü maruziyet düzeyi LEX, 8saat: A-ağırlıklı günlük gürültü maruziyet düzeylerinin, 8 saatlik 5 iş gününden oluşan bir hafta için zaman ağırlıklı ortalamasıdır.
DİKKAT MARUZİYET EYLEM DEĞERLERİ OLDUKÇA ÖNEMLİDİR!!!!
En düşük maruziyet eylem değeri: 80 dBA
En yüksek maruziyet eylem değeri: 85 dBA
Maruziyet sınır değeri: 87 dBA
HAFTALIK GÜRÜLTÜ MARUZİYET DÜZEYİ, 87 DBA MARUZİYET SINIR DEĞERİNİ AŞAMAZ!!!!!
PEKİ MARUZİYET NASIL BELİRLENİR, İŞVERENİN ROLÜ NEDİR???
İşverenin bu konuda yükümlülüğü vardır. İşveren, çalışanların maruz kaldığı gürültü düzeyini, işyerinde gerçekleştirilen risk değerlendirmesinde ele alır ve risk değerlendirmesi sonuçlarına göre gereken durumlarda gürültü ölçümleri yaptırarak maruziyeti belirler.
O HALDE RİSK DEĞERLENDİRME NASIL YAPILIR???
1. Anlık darbeli gürültüye maruziyet dahil maruziyetin türü, düzeyi ve süresi,
2. Maruziyet sınır değerleri ile maruziyet eylem değerleri,
3. Özel politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanlar olmak üzere tüm çalışanların sağlık ve güvenliklerine olan etkileri,
4. İşle ilgili maddeler ile gürültü arasındaki ve titreşim ile gürültü arasındaki etkileşimlerin, çalışanların sağlık ve güvenliğine olan etkisi,
5. Kaza riskini azaltmak için kullanılan ve çalışanlar tarafından algılanması gereken uyarı sinyalleri ve diğer seslerin gürültü ile etkileşiminin, çalışanların sağlık ve güvenliğine olan dolaylı etkisi,
6. İş ekipmanlarının gürültü emisyonu hakkında, ilgili mevzuat uyarınca imalatçılardan sağlanan bilgileri,
7. Gürültü emisyonunu azaltan natif bir iş ekipmanının bulunup bulunmadığı,
8. Gürültüye maruziyetin, işverenin sorumluluğundaki normal çalışma saatleri dışında da devam edip etmediği,
9. Sağlık gözetiminde elde edinilen güncel bilgiler,
10. Yeterli korumayı sağlayabilecek kulak koruyucularının bulunup bulunmadığı belirlenir.
İŞYERİNDE YAPILAN RİSK DEĞERLENDİRMESİ DÜZENLİ OLARAK GÖZDEN GEÇİRİLİR.
MARUZİYET NASIL ÖNLENEBİLİR YA DA AZALTILABİLİR????
1. İşveren, gürültüye maruziyetten kaynaklanan risklerin kaynağında yok edilmesini veya en aza indirilmesini sağlar ve hangi tedbirlerin alınacağını belirler.
2. Gürültüye maruziyetin daha az olduğu başka çalışma yöntemleri seçilir.
3. Yapılan işe göre mümkün olan en düşük düzeyde gürültü yayan uygun iş ekipmanı seçilir.
4. İşyeri ve çalışılan yerler uygun şekilde tasarlanır ve düzenlenir.
5. İş ekipmanını doğru ve güvenli bir şekilde kullanmaları için çalışanlara gerekli bilgi ve eğitim verilir.
6. Gürültü teknik yollarla azaltılabilir:
· Hava yoluyla yayılan gürültünün; perdeleme, kapatma, gürültü emici örtüler ve benzeri yöntemlerle azaltılması,
· Yapı elemanları yoluyla iletilen gürültünün; yalıtım, sönümleme ve benzeri yöntemlerle azaltılması,
7. İşyeri, işyeri sistemleri ve iş ekipmanları için uygun bakım programları uygulanır.
8. İş organizasyonu uygulanır
9. Maruziyet süresi ve düzeyi sınırlandırılır.
10. Yeterli dinlenme aralarıyla çalışma süreleri düzenlenir.
MARUZİYET DEĞERİ AŞILIRSA NE OLUR?
1. İşveren; bir eylem planı oluşturur ve uygulamaya koyar.
2. Gürültüye maruz kalınan çalışma yerlerini uygun şekilde işaretler. İşaretlenen alanların sınırları belirlenip, bu alanlara girişlerin kontrollü yapılması sağlanır.
3. İşveren, çalışanların dinlenmesi için ayrılan yerlerdeki gürültü düzeyinin, bu yerlerin kullanım şartları ve amacına uygun olmasını sağlar.
KİŞİSEL KORUNMA MÜMKÜN MÜDÜR?
1. İşveren; Çalışanın gürültüye maruziyeti en düşük maruziyet eylem değerlerini aştığında, kulak koruyucu donanımları çalışanların kullanımına hazır halde bulundurur.
2. Çalışanın gürültüye maruziyeti en yüksek maruziyet eylem değerlerine ulaştığında ya da bu değerleri aştığında, kulak koruyucu donanımların çalışanlar tarafından kullanılmasını sağlar ve denetler.
3. Kulak koruyucu donanımların kullanılmasını sağlamak için her türlü çabayı gösterir ve kişisel korunma tedbirlerinin etkinliğini kontrol eder.
4. Kişisel koruyucu, işitme ile ilgili riski ortadan kaldıracak veya en aza indirecek şekilde seçilir.
5. Kişisel koruyucu, kullanılacak ortama en uygun olmalıdır.
EĞİTİM ŞART!!!!!
· Gürültüden kaynaklanabilecek riskler,
· Gürültüden kaynaklanabilecek riskleri önlemek veya en aza indirmek amacıyla alınan tedbirler ve bu tedbirlerin uygulanacağı şartlar,
· Maruziyet sınır değerleri ve maruziyet eylem değerleri,
· Gürültüden kaynaklanabilecek risklerin değerlendirilmesi ve gürültü ölçümünün sonuçları ile bunların önemi,
· Kulak koruyucularının doğru kullanılması,
· İşyerinde gürültüye bağlı işitme kaybı belirtisinin tespit ve bildiriminin nasıl ve neden yapılacağı,
· Bakanlıkça sağlık gözetimine ilişkin çıkarılacak ilgili mevzuat hükümlerine ve çalışanların hangi şartlarda sağlık gözetimine tabi tutulacağı ve sağlık gözetiminin amacı,
· Gürültü maruziyetini en aza indirecek güvenli çalışma uygulamaları,
KONULARI İLE ALAKALI EĞİTİMLER VERİLMELİDİR.
TABİYKİ ÇALIŞANLARIN GÖRÜŞLERİ ALINMALI VE KATILIMLARI SAĞLANMALIDIR!!!!
SAĞLIK GÖZETİMLERİ NE SIKLIKTA OLUR?
· İşyerinde gerçekleştirilen risk değerlendirmesi sonuçlarına göre gerekli görüldüğü hallerde,
· İşyeri hekimince belirlenecek düzenli aralıklarla, çalışanların sağlık gözetimine tabi tutulmalarını sağlar.
EN YÜKSEK MARUZİYET EYLEM DEĞERLERİNİ AŞAN GÜRÜLTÜYE MARUZ KALAN ÇALIŞANLAR İÇİN NE YAPILABİLİR?
İşitme testleri işverence yaptırılır.
GÜRÜLTÜ NE İLE ÖLÇÜLÜR?
Ses ölçerler sonometre, sürekli ölçüm/izleme sistemleri ve dozimetreler.
Çevresel gürültü ölçümlerinde genellikle ses ölçerler kullanılmaktadır.
GÜRÜLTÜ ÖLÇÜMÜ SIRASINDA BUNLARA DİKKAT EDİN !!!!
1. Gürültü ölçümü yaparken ölçümü etkileyebilecek dış faktörler göz önünde bulundurulmalıdır. Dışarıdan gelen yağmur ve rüzgar sesi gürültü ölçümünü etkileyebilen dış seslerdir,bu yüzden ölçümün yapılacağı gün hava koşullarının olabildiğince sakin ve dingin olmasına dikkat etmelisiniz.
2. Ölçüm sırasında rüzgarlı bir hava var ise gürültü ölçümü rüzgarın yönüne göre yapılmalıdır.
3. Gürültü ölçüm cihazının doğru ölçüp ölçmediğini kontrolü etmek için uygun bir kalibratör ile doğrulanması gerekmektedir.
4. En yüksek ve en düşük sıcaklıklar belirlenir.Ölçümden önce; Bağıl nem ve basınç değerleri de ölçülür.
5. Tesisin bulunduğu konum önemlidir.
6. Tüm ölçüm noktaları belirlenir.
GÜRÜLTÜ ÖLÇÜMÜNDE BELİRSİZLİK HESAPLAMALARI ÖNEMLİDİR!!!!
· Cihazdan kaynaklanan belirsizlik
· Kalibratörden kaynaklanan belirsizlik
· Çalışma şartlarından kişi, bilgisayar... kaynaklanan belirsizlik
· Mikrofon yüksekliğinden kaynaklanan belirsizlik
tüm bu belirsizlikler de hesaba katılarak ölçüm sonucu hesaplanır.
GÜRÜLTÜ ÖLÇÜMÜNÜ İŞYERİNDE NASIL YAPTIRABİLİRİM?
2 şekilde destek alabilirsiniz:
1. Kişisel gürültü ölçümü
2. Ortam gürültü ölçümü
ORTAM ÖLÇÜMÜNDE GÜRÜLTÜ KAYNAKLARI NELERDİR?
Seslerin doğuş biçimlerine göre gürültü kaynakları mevcuttur.
· Akustik kirlilik oluşturan gürültüler; kaynak ve alıcıların bir çevredeki konumuna ve yayılma yollarına bağlı olarak 2 grupta incelenebilir:
1. Yapı dışı gürültüler: Yapıların dışında yer alan kaynaklardan üretilen ve gerek yapı içindeki hacimleri ve gerekse de yapı dışındaki açık alanları kullanan kişileri etkileyen gürültülerdir:
· Ulaşım gürültüleri Karayolu, denizyolu, demiryolu, uçak ve havaalanı gürültüleri
· Endüstri gürültüleri araç, gereç ve makineler ile işyerlerindeki çeşitli faaliyetlerden doğan gürültüler
· Yapım şantiye gürültüleri yol ve bina yapım işlerinin ve yapım makinelerinin gürültüleri
· İnsan etkinliklerine ilişkin gürültüler yüksek sesle konuşma, spor ve atış alanları, müzik sesleri vb
· Eğlence ve ticari amaçlı gürültüler açık hava sinemaları, eğlence yerleri, reklam ve propagandalar gibi
2. Yapı içi gürültüler: Yapıların içinde yer alan kaynaklardan doğan seslerdir.
· Konuşma, yürüme ve yükseltilmiş müzik sesleri,
· Darbe ve eşya sürtünmeleri ile ev araçlarının gürültüleri
· Büro ve garaj gibi yapı içinde yer alan her türlü işyerinden gelen gürültüler
· Çeşitli makine ve donanımların gürültüleri asansör, jeneratör, tesisat v.b.
Akustik yönden gürültü kaynakları mevcuttur:
1.Noktasal Gürültü Kaynakları:
Gürültü kaynağı ile gürültüden etkilenen hassas durumdaki alıcı arasındaki mesafenin kaynağın en büyük boyutunun 2 katından büyük olduğu durumda değerlendirilen kaynak noktasal kaynak olarak ele alınmaktadır. Diğer bir deyişle, boyutları ürettiği sesin dalga boyundan çok büyük olan ve her yöne eşit olarak dağıtım yapan küresel kaynaklardır. Fiziksel açıdan sabit veya statik olabilirler. Bir yörede yer alan ve alıcılara yeterince uzak olan bir tek eğlence yeri bu gruba örnek olarak verilebilir.
2. Çizgisel Gürültü Kaynakları:
Birden fazla noktasal kaynağın aynı doğrultu üzerinde yan yana bulunması durumu ile oluşan kaynak çizgisel kaynak olarak ele alınmaktadır. Alıcının konumu, alıcı ile kaynak arasındaki mesafe ve kaynak uzunluğuna bağlı olarak işlek bir yol, yan yana yer alan ve aynı alıcıyı etkileyen çok sayıdaki eğlence yerleri bu gruba örnek verilebilir.
Alansal düzlemsel gürültü kaynakları mevcuttur:
· Bir düzlem üzerinde yer alan gürültü kaynakları alansal kaynak olarak ele alınmaktadır. Alıcı noktaya yakın olan bir eğlence yeri bu gruba örnek verilebilir.
GÜRÜLTÜ ÖLÇÜMLERİ NEYİ ESAS ALIR??
Gürültü ölçümü işletme içinde gürültü kaynakları yanında operatörlerin çalışma yerleri gözetilerek operatörün baş – kulak hizasından alınarak yapılır. Ölçümler A frekans ve fast zaman ağırlığında ve her nokta için 5dk olarak gerçekleştirilir.
İŞYERİNDE MARUZ KALINAN GÜRÜLTÜ ÖLÇÜMÜ KİŞİSEL OLARAK NASIL YAPILMAKTADIR??
Cihaz işçi üzerine çalışma ve hareketi engellemeyecek şekilde yerleştirilir.
Kişi üzerine yerleştirilecek mikrofon dozimetre, çalışanın omzunun fazla maruziyet alan tarafına dış kulak kanalı hizasından 0.10 m ± 0.01 m mesafede konumlandırılır.
Çalışan kişi, ölçüm amacı hakkında bilgilendirilir ve cihazın tüm ölçüm periyodu boyunca üzerinde kalmasının önemi anlatılır.
Çalışan kişiye; cihaza yüksek sesle konuşulmaması gerektiği, cihaz üzerinde iken kapı çalma veya anlık yüksek seslerle ölçümün bölünmemesi gerektiği hakkında bilgi verilir.
Ölçüme başlama ve bitiş zamanı, ölçümün yapıldığı kesin mikrofon konumları, varsa, hava akışı gibi etkileyen faktörler kaydedilir.
Ölçüm sonunda ; dozimetreler için 8 saat sonunda cihaz çalışanın üzerinden çıkartılır.
GÜRÜLTÜ ÖLÇÜMÜNÜ NE ZAMAN YENİLEMELİYİM???
Mevzuatta yenilenme ile ilgili zorunluluk bulunmamaktadır. Ama işletmeye yeni makine alınması durumunda, işletmenin faaliyet yapısının değişmesi durumunda ölçümlerin tekrarlanması gerekmektedir.
İŞYERİNDE İŞİTME DUYUMUN RİSK ALTINDA OLDUĞUNU NASIL BİLEBİLİRİM??
· Birileriyle iletişim kurmak için bir metre ötede olsalar bile sesinizi yükseltmek zorunda kalıyor musunuz?
· İşten sonra veya özel bir görevden sonra kulaklarınızda çınlama veya işitmede körelme tecrübe ettiniz mi?
· Çalışma gününün sonunda araç radyosu veya evde televizyonun sesini yükseltiyor musunuz?
· Sürekli olarak insanlara az önce ne söylediklerini tekrarlamalarını istiyor musunuz?
· Aileniz evde olduğunuz zamanlarda onları duyma konusunda sıkıntı yaşadığınızı söylüyorlar mı?
GAMZE TAMTEKİN
Taksim OSGB / Taksim Danışmanlık Hizmetleri
CEP : 0541 385 75 21
www.taksimdanismanlik.com
www.taksimosgb.net
