Blog / SAĞLIKTAN BÜYÜK, ZENGİNLİK YOKTUR
SAĞLIKTAN BÜYÜK, ZENGİNLİK YOKTUR
ÇALIŞAN SAĞLIĞINA İLİŞKİN EN ÖNEMLİ 2 DEĞİŞKEN;
1. İŞ KAZALARI
2. MESLEK HASTALIKLARI
RAKAMLAR ÜRKÜTÜCÜ!!!!!!!!
HER YIL MİLYONLARCA KİŞİ MESLEK HASTALIĞINA YAKALANMAKTA YA DA HAYATINI KAYBETMEKTEDİR.
* SGK Meslek Hastalıkları Kurulunda 2000 kişi / yıl beklemekte
* Her 1000 işçi için 0,16 meslek hastalığı saptanmakta
* Saptanamayan meslek hastalığı ve iş kazası sayısının 20.000–60.000 arasında olduğu tahmin edilmekte
* her yıl 500 ile 1000 arasında değişen sayılarda meslek hastalığı tanısı konulmakta
* Dünyada her yıl 11 milyon yeni meslek hastalığı vakası meydana gelmekte 700 bini hayatını kaybetmekte
* Her gün 5,330 çalışanın meslek hastalığı sonucu hayatını kaybettiği tahmin edilmekte
PEKİ NEDİR MESLEK HASTALIĞI?
6331 sayılı iş sağlığı ve güvenliği kanununa göre mesleki risklere maruziyet sonucu ortaya çıkan hastalıktır.
Sigortalının çalıştığı işin niteliğine göre tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütülme şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık sakatlık veya ruhi arıza halleridir 5510 sayılı SSGSS Kanunu Mad.14
MESLEK HASTALIĞININ İLK BELİRTİLERİ NELERDİR?
* Ciltte kaşıntılar ve egzama
* Gözlerde kaşıntı ve kızarıklık
* Burun ve koku alma bozuklukları
* Solunum yolları tahrişleri
* Öksürük
* Hırıltılı solunum
* Nefes darlığı
* Bronşit
* Akciğer ödemi, pnömoni
* Mide bulantısı
* İştahsızlık
* Kusma
* Kramp
MESLEK HASTALIĞI İŞE ÖZGÜDÜR!!!!!! YALNIZCA İŞ YERİNDE OLUR!!!!!
HER HASTALIK “MESLEK HASTALIĞI” SAYILMAZ !
MESLEK HASTALIĞI SAYILMASI İÇİN LİSTE HAZIRLANIR.
Bu listeleri; SGK Yüksek Sağlık Kurulu yapar. Konusunun uzmanı öğretim üyeleri ve Bürokratlardan oluşan bir kuruldur.
Ancak;
* Listede yer almasa bile,
* Yükümlülük süresi aşılmış olsa bile,
* Hastalığın iş ile ilişkisi olduğu kanıtlanırsa
* SGK Yüksek Sağlık Kurulu Kararı ile Meslek Hastalığı sayılır.
O ZAMAN YÜKÜMLÜLÜK SÜRESİ NEDİR?
İşten ayrılma tarihinden sonra yasa ile belirlenmiş olan belli bir süre içerisinde Meslek Hastalığı nedeni ile başvuru yapılırsa meslek hastalığı yardımlarından ÇALIŞAN yararlanılabilir.Yasa ile belirlenmiş olan bu süreye YÜKÜMLÜLÜK SÜRESİ denir.
MARUZİYET SÜRESİ DE ÖNEMLİDİR
Zararlı etkinin başlamasıyla meslek hastalığı belirtilerinin ortaya çıkması için geçmesi kabul edilen en kısa süredir.
Meslek hastalıkları, etkenle çalışanın ilk temasından 1 hafta ile 30 yıl sonra ortaya çıkabilmektedir.
Eski işinden fiilen ayrılması ile hastalığın meydana çıkması arasında bu hastalık için ilgili mevzuat doğrultusunda belirtilen süreden daha uzun bir sürenin geçmemiş olması şarttır. Meslek hastalığının tespiti, bildirimi ve bildirim süresi Kısa Vadeli Sigorta Kolları Tebliği- MADDE 9
MESLEK HASTALIKLARINI BİRAZ AYRINTILANDIRALIM!!!!!
MESLEK HASTALIKLARININ GENEL ÖZELLİKLERİNİ SIRALAYACAK OLURSAK;
* Kendine özgü bir klinik tablosu vardır
* İyi belirlenmiş hastalık etkeni mevcuttur
* Hastalık etkeni veya ara ürününü biyolojik ortamında bulunur
* Hastalığın deneysel olarak oluşturulabilmesi mümkündür
* Hastalığın atak hızının ortaya çıkma boyutunun /insidansının o meslekte çalışanlarda yüksek olması muhtemeldir
* Uzun belirsiz latent dönemine sahiptir
* Yavaş ilerler
* Genellikle tedavi edilemez
* Önlenebilir
MESLEK HASTALIKLARI SINIFLANDIRACAK OLURSAK;
a Hastalığın geliştiği doku, organ ya da sisteme göre sınıflama:
* Deri hastalıkları temas-kontakt dermatitleri,
* Akciğer hastalıkları pnömokonyoz, bissinoz, silikozis, vb.,
* Hematopoetik kan sistem hastalıkları anemi, lösemi,sarılık,
* Dolaşım sistemi hastalıkları hipertansiyon, varis, vb.,
* Sinir ve ruh hastalıkları,
* Enfeksiyon hastalıkları şarbon, weil, bruselloz, hepatit, vb., gibi diğer sistem ve organlar içinde ayrı ayrı yapılabilir.
b Meslek hastalığı nedeni risk etmenlerine göre sınıflama:
* Fiziksel risk etmenleri
* Kimyasal risk etmenleri
* Biyolojik risk etmenleri
* Tozlar
* Ergonomik risk etmenleri
Etkenlerin vücuda giriş yolları;
1. Akciğerler solunum
2. Deri emilim
3. Ağız sindirim
Meslek hastalıklarından etkilenme lokal ya da sistemsel olabilir.
TÜRKİYEDE MESLEK HASTALIĞI SINIFLAMASI ŞU ŞEKİLDEDİR:
A Grubu: Kimyasal Maddelerle Oluşan Meslek Hastalıkları:
Arsenik, Cıva, Organik fosfor, Krom, Nikel, Kurşun, Solventler , Amonyak, Aldehitler…
25 alt grupta 67 hastalık
B Grubu: Deri Hastalıkları:
Deri kanserleri, Kanserleşmeyen deri hastalıkları
2 alt grupta
C Grubu: Pnömokonyoz ve Diğer Mesleki Solunum Sistemi Hastalıkları:
Silikoz, Bissinoz , Asbestoz , Bronşial astım, Silikotüberküloz , K.İ.P. kömür işçisi pnömokonyozu, Sideroz
6 alt grupta 9 hastalık
D Grubu: Mesleki Bulaşıcı Hastalıklar:
Viral hepatit, Salmonella infeksiyonları ,Şarbon, Kuduz, Amibiasis , Malaria ,Bruselloz
4 alt grupta 30 hastalık
E Grubu: Fizik Etkenlerle Olan Meslek Hastalıkları:
Gürültü, İyonlaştırıcı radyasyon, Basınç, İyonlaştırıcı olmayan radyasyon, Vibrasyon, Termal soğuk-sıcak
7 alt grupta 12 hastalık
Ayrıntılı bilgi için http://www.iyhd.org.tr/haberler/meslek-hastaliklari.html adresini inceleyebilirsiniz.
TANI KONULMASI ÖNEMLİ BİR SÜREÇTİR.
1. Çalışan kişinin SGKlı olmalıdır.
2. Çalışanın daha önceki muayene bulguları KESİNLİKLE gözden geçirilir.
3. Kişinin ilgili hastalık maruziyet değerinin üstünde maruziyeti olması gerekmektedir.
4. Hastalığın yükümlülük süresi içinde çıkması gerekmektedir.
5. Hastanın ve hastalığın öyküsü alınır, yaptığı işle ilgisinin olup olmadığına ilişkin bilgiler toplanır.
6. Meslek hastalığına yakalanıldığına dair işyeri hekimi veya sağlık hizmeti sunucuları ön tanı koyabilir.
Ön kanı koyulduğu takdirde 6331 sayılı İş sağlığı ve güvenliği kanuna göre işveren, bu durumu Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularına, 3 işgünü içerisinde, sevk etmekle yükümlüdür.
7. Tıbbi muayene bulguları da değerlendirilir.
8. Meslek hastalığı kuşkusu devam ediyorsa çalışanın vücudunda ve işyerinde şüphelenilen madde analizi yapılarak kesin tanıya gidilir.
9. Çalışanın daha önceki benzer şikayetlerinden sonra işyerinde aynı birimde çalışırken şikayetlerinin artması meslek hastalığı kuşkusunu artırır.
SİGORTALI ÇALIŞAN İŞTEN DOLAYI MESLEK HASTALIĞINA TUTULDUĞUNDA NE YAPILIR?
5510 sayılı kanuna göre, Sigortalı çalıştığı işten dolayı meslek hastalığına tutuldu ise;
1. Çalışan Meslek hastalığı ile ilgili tanı alabilmek için SGK İl Müdürlüğüne bireysel başvuruda bulunupÖĞRENİLDİĞİ GÜNDEN İTİBAREN 3 İŞ GÜNÜ İÇİNDE, meslek hastalıkları hastanesine sevk ister.
2. Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği Ek-7’de yer alan iş kazası ve meslek hastalığı bildirgesini vermekle yükümlü olanlar e-Sigorta ile Kuruma bildirir veya doğrudan ya da posta yoluyla da ilgili üniteye gönderebilir.
Adi posta veya kargo ile yapılan bildirimlerde Kurum kayıtlarına intikal tarihi, taahhütlü, iadeli taahhütlü veya acele posta ile yapılan bildirimlerde de postaya veriliş tarihi esas alınır. Bildirim için tanınan sürede resmi tatil günlerine rastlayan günler üç iş günü hesabında dikkate alınmaz.
3. Öncelikle Tıbbi tanı konulur.
4. Kişinin çalışma öyküsü alınır
5. Fiziksel muayene ve laboratuvar değerlendirmeleri yapılır.
6. İşyeri ortam ölçümleri yapılır.
7. Tıbbi tanının Sosyal Güvenlik Kurumu SGK tarafından onaylanması durumunda ‘Yasal Tanı’ konumuna geçer.
8. Kurumca yetkilendirilen sağlık kurulu raporu ve dayanağı tıbbi belgeleri incelenir.
9. Kurumca gerekli görüldüğü hallerde, işyerindeki çalışma şartlarını ve buna bağlı tıbbi sonuçlarını ortaya koyan denetim raporları ve gerekli diğer belgelerin incelenir.
10. Tanı aldıktan sonra bu tanı ile işverene gidip, SGK’ya başvurmasını ister
11. Yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucuları meslek hastalığı tanısı koydukları vakaları en geç 10 gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirir.
12. İşveren bildirim yapar.
13. İşyeri teftişleri, analizler vs ile bir dosya tamamlama süreci tamamlanır
14. Dosya SGK Yüksek Sağlık Kurulu’na gider, dosya onaylanırsa bir iş göremezlik oranı belirlenir.
15. Oran yüzde10’u geçerse iş göremezlik ödeneği tahsis edilir ve meslek hastalığı kesinleşmiş olur.Sigortalı kişiye tazminat öder.
Sonucun Kurum Sağlık Kurulu tarafından tespit edilmesi zorunludur.
PEKİ İTARAZI NEREYE YAPABİLİRİM?
Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kuruluna yapabilirsiniz.
ÇALIŞMA ÖYKÜSÜ NELERİ İÇERİR?
1. Bütün İşlerin tanımlanmalıdır.
Hastanın bugüne kadar çalıştığı bütün işlerin öğrenilmesi gerekir.
2. Çalıştığı işyerlerinde yaptığı asıl işler ve maruziyet miktarı öğrenilmelidir.
3. Çalıştığı işyerlerinde ne tür koruyucu önlemler alındığı ve hangi kimyasallarla çalışıldığı araştırılmalıdır.
4. Çalışmanın yapıldığı dönemlere ve çalışma temposuna bağlı olarak hastalık belirtilerindeki artış ve azalış takip edilmelidir.
5. Hastanın şikâyetlerinin mesai saatlerine göre farklılık gösterip göstermediği takip edilmelidir.
6. Benzer belirtiler başka işçilerde gözlemlenir.
MESLEK HASTALIĞI TESPİT EDİLDİYSE SEÇENEKLER NE???
* ÇALIŞAN AÇISINDAN; Meslek hastalığına yakalanmış kişiler, Meslek Hastalıkları Hastanesi’ne sevk edilerek ileri tetkik ve tedaviye alınmaları, sağlık durumlarına uygun bir işte çalışmaları sağlanmalıdır.
* İŞYERİ AÇISINDAN; Bir hastanın yakalanması aynı zamanda işyerinde sağlık risklerinin varlığını kanıtlamakta ve o işyerinde çalışan diğer işçilerin korunabilmesi için önlem alınmasını da beraberinde getirmektedir.
* Ülkemizde MESLEK HASTALIKLARININ TEŞHİSİ ile ilgili çalışmalar sadece MESLEK HASTALIKLARI HASTANELERİNDE yürütülmekteyken Ağustos 2008 itibariyle meslek hastalığı tanı koyma yetkisi üniversite hastanelerine de verilmiştir.
* Meslek Hastalıkları Hastaneleri
* İstanbul
* Zonguldak
* Ankara
* Devlet Üniversiteleri Tıp Fakülteleri
* Devlet Eğitim ve Araştırma Hastaneleri
İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞI BİLDİRİMİNİ NEREYE YAPABİLİRİM?
İş Kazası Meslek Hastalığı Bildirimi, elektronik ortamda yapılabileceği gibi, internet erişiminin bulunmadığı yerlerde kağıt ortamında da Kuruma gönderilir.
Bildirim Formu’na www.sgk.gov.tr adresinden, E-SGK başlığı altında yer alan diğer uygulamalar menüsü içinde bulunan çalışılmadığına Dair Bildirim Girişi alt menüsünden Hizmet Akdi İle Çalışanlar başlığı altındaki İşveren Bildirim İşlemleri ekranından ulaşılabilecektir.
MESLEK HASTALIĞI DOSYASINDA NELER BULUNMALIDIR?
* İlk işe giriş sağlık raporu,
* Sigortalının çalışma süre ve koşullarını belirleyen mesai listesi ya da listeleri,
* Daha önce meslek hastalığı tespit edilmiş, kontrol muayenesi ya da hastalığında artma sebebi
* Müracaat eden sigortalıda; daha önce meslek hastalığı tespitinin yapıldığı Meslek Hastalıkları Hastanesine ait hasta arşiv dosyası ile yeni sağlık kurulu raporu aslı ile dayanağı tıbbi belgeler,
* İlk tespit ise yeni açılmış dosyası ve yeni sağlık kurulu raporu aslı ve dayanağı tıbbi belgeler,
* İşyerinde yapılmış olan periyodik muayene raporları,
* Dosya içerisinde mevcut belgelere dair kontrol listesi,
MESLEK HASTALIĞINA YAKALANMIŞ ÇALIŞANIN NE GİBİ HAKLARI VARDIR?
Kısa Vadeli Sigorta Kolları Kapsamında Sosyal Sigortalar Kanunu, *SSK, Mad.16
* Sigortalıya, geçici iş göremezlik süresince günlük geçici iş göremezlik ödeneği verilmesi,
* Sigortalıya sürekli iş göremezlik geliri bağlanması,
* İş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölen sigortalının hak sahiplerine, gelir bağlanması,
* Gelir bağlanmış olan kız çocuklarına evlenme ödeneği verilmesi,
* Hastalık ve analık sigortasından sigortalıya hastalık veya analık hallerine bağlı olarak ortaya çıkan iş göremezlik süresince, günlük geçici iş göremezlik ödeneği,
* Analık sigortası kapsamında emzirme ödeneği,
* Askerlik ve doğum borçlanması hakları, verilmektedir.
Uzun Vadeli Sigorta Kolları Kapsamında
* Malullük sigortası kapsamında malullük aylığı, SSK, Mad.25
* Yaşlılık sigortası kapsamında yaşlılık aylığı ve toptan ödeme, SSK, Mad.28
* Ölüm sigortası kapsamında ölüm aylığı SSK, Mad.32
HUKUKSAL İŞLEMLER İŞİN EN ÖNEMLİ KISMI!!!
Maddi tazminat:
* Meslek hastalığına yakalanan işçi, işvereni aleyhine iş mahkemelerinde maddi ve manevi tazminat davası açabilir.
* Davanın dayanağı, meslek hastalığı hastanesinden alınmış meslek hastalığı raporudur.
* Rapordan sonra işçinin meslekte kazanma kaybı oranı yüzde üzerinden yine ilgili hastane tarafından belirlenir.
* Yargılama sürecinde işçinin çalıştığı işyerine hâkim ve bilirkişi tarafından keşfe gidilir. Keşif yapılmasındaki amaç işverenin iş sağlığı ve işçi güvenliği açısından kanunlara uyup uymadığının, gerekli tedbirleri alıp almadığının saptanmasıdır. Bunun sonucunda bilirkişi işverenin kusurlu olup olmadığını ve kusur oranını belirler.
* Meslekte kazanma kaybı oranına göre yani iş göremezlik oranı ve işverenin de kusuruna göre bilirkişice bir hesap yapılır ve işçinin alacağı maddi tazminat miktarı belirlenir.
* Ayrıca davalı işyeri, işçisini sigortalı olarak çalıştırmışsa Sosyal Güvenlik Kurumu işçiye maluliyet maaşı bağlar.
Manevi tazminat:
* Hastalık nedeniyle çektiği ızdırabın, acının karşılığı olarak anılır ve buna karşılık gelen ödeme miktarını hâkim kendi vicdani kanaatine göre belirler.
* İşçi mahkemede davasını ispat için her türlü delili kullanabilir. Tanık da bunlardan biridir.
* Tazminat davasının açılacağı yer mahkemesi, işçinin işi gördüğü yerdeki iş mahkemesidir.
Hizmet Tespiti Davası:
* İşçi meslek hastalığına yakalandığı işyerinde sigortasız - kayıt dışı çalıştırılmışsa başvurabileceği bir diğer hukuk mekanizması yine iş mahkemelerinde açacağı hizmet tespiti davasıdır.
* Burada davalı olarak hem işveren hem de Sosyal Güvenlik Kurumu gösterilir. Davanın amacı işçinin davalı işyerinde çalıştığının ancak sigortasının yaptırılmadığının ispatıdır.
* Davanın açıldığı tarihten geriye doğru beş yıllık dönem hüküm altına alınabilir.
* Dava sonunda davacının o dönemde sigortalı olmasına karar verilir. Ve toplam primler işvence ödenir.
* İşçinin meslek hastalığı nedeniyle Sosyal Güvenlik Kurumu imkânlarından yararlanması için sigortasız çalıştırıldığının mahkemece tespit edilmesi gerekir.
* Davada en önemli ispat vasıtası tanık beyanlarıdır. Davacıyla aynı dönemde çalışmış bordrolu yani sigortalı tanıklar dinlenir. Şayet işyerinde bu özelliklere sahip tanık bulunamazsa komşu işyerlerinde davacıyla aynı dönemde çalışmış tanık beyanlarına da itibar edilir.
Cezai Başvurular:
* Davacı işçi, işvereni ve çalıştığı işyerinin bağlı bulunduğu ilçe belediyesine ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yetkililerine karşı suç duyurusunda bulunabilir.
* Suç duyurusunun konusu işveren açısından Türk Ceza Kanunu 83. maddesidir. Burada işveren kanunun ve sözleşmenin kendisine yüklediği yükümlülükleri yerine getirmeyerek, gerekli tedbirleri almayarak ölüme sebebiyet vermekten yargılanır.
* İşçi ölmüşse mirasçıları eşi, çocukları, anne, babası başvurabilir. Yine ölüm olayı meydana gelmemiş olsa dahi hastalığın oluşmasından sorumlu oldukları için kasten yaralamadan dava açılabilir.
İdari Başvuru Ve İdari Dava
* İşçi Sosyal Güvenlik Kurumuna ve yerel yönetime karşı idare mahkemesinde tam yargı davası açabilir. Burada davanın esası devletin işveren üzerinde denetim ve gözetim yükümlülüğünü yerine getirmemesidir.
* İşverenin iş sağlığı ve güvenliği kurallarına uyup uymadığının denetimi devletin kamu hizmetinin bir parçasıdır. Devlet Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve iş yerinin bağlı bulunduğu belediye iş sağlığı ve güvenliği kurallarına uygunluk açısından işvereni denetlemezse hizmet kusuru gerçekleşir. Buna bağlı olarak devlet işçinin meslek hastalığına yakalanmasında veya iş kazasına maruziyetinde tazminat ödeme yükümlülüğü altına girer.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine Bireysel Başvuru Hakkı
* iç hukuk yolları tüketildikten sonra iş kazası ve meslek hastalığına yakalanan işçi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine başvurabilir.
* Devlet İnsan Hakları Sözleşmesinde yer alan Çalışma Hakkı, Yaşama Hakkı, maddelerini ihlal etmiş olduğundan tazminata mahkûm edilir.
MESLEK HASTALIĞINDAN KORUNMAK MÜMKÜNDÜR!!!!!!!!
* KAYIT DIŞI SİGORTASIZ İŞÇİ ÇALIŞTIRMAMA
* DOĞRU KONTROL YÖNTEMLERİ UYGULA
* İLK SORUMLU İŞ YERİ HEKİMİ
* ELİMİNE ET-TEMASI KES
* EĞİTİM ŞART
* AĞIR VE TEHLİKELİ İŞLER YÖNETMELİĞİNDE BELİRTİLEN İŞLER İÇİN DAHA KAPSAMLI BİR İNCELEME İLE "AĞIR VE TEHLİKELİ İŞLERDE ÇALIŞIR RAPORU" İLE ÇALIŞTIR
* BİLGİ AFİŞİ AS
* BİLGİLENDİRME TABELALARI KULLAN
* AYIRMA-YERİNE KOYMA-YER DEĞİŞTİRME-YAŞ YÖNTEMLERİNİ KULLAN
* ETKİLİ HAVALANDIRMAYAP
* İŞYERİ ORTAMINDA YETERLİ DUŞ BULUNDUR
* TEMİZLİK OLMAZSA OLMAZ
* AYRI AYRI KIYAFET DOLAPLARI ÖNEMLİ
* DÜZGÜN ATIK DEPOLAMA SİSTEMİ KUR
* UYGUN KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLARI TEMİN ET
* İŞE GİRİŞ VE İŞE YERLEŞTİRME MUAYENELERİ DÜZENLİ YAP
* KİŞİYE UYGUN İŞE YERLEŞTİRME YAP
* YASALAR DOĞRULTUSUNDA SAĞLIK MUAYENELERİ YAP
* GEREKTİĞİNDE LABORATUAR ARAŞTIRMALARI YAP
* BİLİNÇLENDİR
* ERKEN TANI
