Blog / İŞYERLERİNDE ELLE YÜK TAŞIMAYA İLİŞKİN RİSKLER VE ÖNLEMLER
İŞYERLERİNDE ELLE YÜK TAŞIMAYA İLİŞKİN RİSKLER VE ÖNLEMLER
Bu makalemizde"Elle Taşıma İşleri Yönetmeliği" ni detaylandırarak Elle Taşımanın ne olduğu ve işçi/işveren yükümlülüklerini neler olduğunu açıklamaya çalışacağız. Elle Yük taşıma, bir veya birden çok çalışan tarafından yükü kaldırma, tutma, itme, çekme, bir yere koyma, hareket ettirme, indirme işlemlerinin tamamıdır. Sözünü ettiğimiz yük, canlı ve cansız herşey olabilir,
Yükler işyerinde çalışanlar tarafından taşındığında elbette ki iş güvenliği açısından oldukça büyük bir risk kaynağıdır. Bilindiği üzere işçilerin çoğu bütün bu sayılan eylemlerin birini veya birkaçını gün içinde sıklıkla tekrarlayabilirler. Hatta bazı işçilerin hamal, ortacı, sürücü gibi sadece bu işi yaptıklarını düşünecek olursak, bu durum oldukça büyük risk teşkil etmektedir. İşçiler tarafından bilinmesi gereken en önemli husus Elle Taşımanın anlık sırt ve bel ağrılarına sebep olmasının yanında, sırt ve bel ağrılarının meslek hastalığına dönüşmesi riskidir. Sürekli hale gelen yük taşıma ve kaldırma işleri; kas ve iskelet sistemini aşamalı olarak rahatsız eder.
Özellikle sırt sakatlanmalarına baktığımızda bu risk faktörleri elle taşımanın 4 unsuru ile alakalıdır;
1. Yük aşırı ağırsa,
2. Yük aşırı geniş ve büyükse,
3. Yükü kavramak güçse,
4. Yük sabit ve dengeli değilse
Elle Yük Taşımayı tehlikeli kılan ve sakatlanmaya neden olan faktörler herkesin bildiği gibi riskli hareketlerdir. İlk aklımıza gelen deneyimsizliktir. İşyerlerinde en çok karşılaştığımız olaylardan biri "Ben taşırım abi!" diyerek, yükü taşıma teknikleri ile ilgili bilgisi olmadan ve dahası kimse ondan istemeden bir şeyleri ani şekilde kaldıran atik ama deneyimsiz işçilerdir. Deneyimsiz derken aynı zamanda eğitimsiz olanı da kastediyorum. Bu ilki ama sonuncu olmayan çok çeşitli riskleri vardır. Ne yazıktır ki elle taşıma bir risk olarak değerlendirilmediği için işveren açısından buzdağının görünürde bile olmayan kısmıdır. Yani buz parçası gibi görünen bu şeyin altından gemiyi patlatacak bir buzdağı çıkabilir. Sadece yanlış bir hareketinden dolayı tekerlekli sandalyeye mahkum olan ya da belinden aşağısı tutmayan işçi kardeşlerimiz var ve bu durum eğitilmedikleri sürece de devam edecektir.
Her yerde eşit olmayan dengesiz ve kaygan zemin kaza riskini artırır. Ortamın sıcak olması çalışanların yorgun hissetmelerine neden olabilir ve kavramalarını güçleştirebilir. Daha fazla güç uygulanması gerekirken uygulayamamak sakatlık riski barındırabilir. Soğuk bir ortamın elleri uyuşturması, yükü kavrayamama ya da yanlış hareket etme, kaza riskini artırır. Yetersiz aydınlatma veya çalışanların ne yaptıklarını görebilmeleri için biçimsiz pozisyon almaları kaza riski barındırır. Yaş, boy, kilo ve kuvvet gibi özellikler kaza riski oluşturabilir. Zira sırtın alt bölgelerinde hastalıkların gelişme riski yaşla ve çalışma süresinin uzunluğuyla birlikte artmaktadır.
Sırt ağrısı, AB’de başlıca işle ilgili sağlık şikayetlerinden biridir %23.8 ve yeni Üye Devletlerde çok daha fazla çalışanı etkilemektedir %38.9 Oldukça önemli olan sırt ve bel ağrılarının kaynağı olan yanlış hareketleri önlemek elbette ki eğitim ve bilgilendirme gerektirir. İşverenin öncelikli olarak iyi bir risk değerlendirmesi yapmak/yaptırması gereklidir. Bu risk değerlendirmede aşağıdaki adımları izlemelidir:
1. Kaza ve sakatlıklara ve sağlık sorunlarına neden olabilecek tehlike tespit edilmelidir.
2. Bu tehlikelerin nasıl ortaya çıkacağı ve kimlere nasıl zarar verebileceği değerlendirilmelidir.
3. Mevcut tehlikelerin yeterli olup olmadığı ve daha fazla tedbir alınmasına ihtiyaç olup olmadığı değerlendirilmelidir.
4. Riskler izlenerek alınan tedbirler gözden geçirilmelidir.
5. Önleyici tedbirler alınmalıdır.
5.1 Elle taşımadan kaynaklanan risklerin ortadan kaldırılması yada azaltılması,
5.2 Bu risklerin kaynağını ortadan kaldırma -Taşıma ekipmanı/forklift ya da mekanik bir kaldıraç gibi,
5.3 Vinç, tavan vinci, yük arabası, el arabası veya vakumlu kaldırma aracı gibi destekleyici araçların kullanılması gibi,
5.4 İş rotasyonu veya yeterli uzunlukta molalar/organizasyonel tedbirler gibi
5.5 Çalışana taşınan yükle ve nasıl taşıması gerekiyorsa eğitimlerinin verilmesi gibi
Bu çalışmalar ve taşıma politikaları iş sağlığını ve refahını artıracak ve üretimdeki verimsizlikleri önleyecektir. Bu tür önlemlere çalışanların veya temsilcilerinin katılması son derece faydalı olur. Doğru taşımak için taşıma işleminden önce işi planlamalı ve hazırlık yapmalısınız. Nereye gittiğinizi bildiğinizden, hareket alanınızı engellerden temizlediğinizden, taşıyacağınız yükü sıkıca kavradığınızdan, ellerinizin veya tuttuğunuz kısmın kaygan olmadığından, birlikte çalıştığınız arkadaşınızla aynı anda hareket ettiğinizden emin olmalısınız.
Taşırken, iterken, çekerken, kaldırırken aşağıdaki noktaları lütfen göz önünde bulundurun;
1.Yükü kaldırırken ve taşırken kollarınızı düz ve aşağı doğru dönmüş pozisyonda tutun.
2. Öne veya arkaya doğru eğilmek için bastığınız zemini iyice kavrayın.
3. İterken öne, çekerken arkaya eğilin.
4. Sırtınızı bükmekten kaçının.
5. Tutacakların yüksekliği beliniz ve göğsünüz arasında olmasından emin olun.
6. Zemin sert, her yerde eşit ve temiz olmalı, ayak altında bir şey olmamalı.
