Blog / Adım Adım Risk Değerlendirme Süreci
Adım Adım Risk Değerlendirme Süreci
ADIM 1: BİLGİ TOPLAMA
Hangi Bilgileri Toplamalıyım?
İş yerinizdeki riskleri değerlendirmek için bilmeniz gerekenler:
• İş yerinizin ve/veya işlerinizi yürüttüğünüz yerin konumu.
• Orada kimlerin çalıştığı; gebe, genç veya engelli işçilerinizin mesleki tehlikelere olağan olandan daha fazla maruz kalabilecekleri düşünülerek, bu işçilerinize daha fazla ihtimam gösterin. Kısmi süreli çalışan işçilerinizi, müteahhit firma işçilerini ve ziyaretçilerinizi ve işletme dışında çalışanaraç sürücüleri, müşterileri yerinde ziyaret eden işçilerinizi vb. işçilerinizi de unutmayın.
• Hangi iş ekipmanını, maddeleri ve prosesi kullandığınız.
• Ne tür işler gerçekleştirdiğiniz örneğin, hangi yöntemle ve ne kadar süre ile gerçekleştirdiğiniz.
• Hangi tehlikeleri tanımladınız ve bunların kaynakları nelerdir?
• Mevcut tehlikelerin potansiyel sonuçları nelerdir?
• Hangi koruyucu tedbirleri kullandınız.
• Hangi kazalar, meslek hastalıkları ve diğer işle ilgili hastalıklar raporlandı.
• İş yerimizle ilgili yasal yükümlülüklerimiz nelerdir?
Bu Bilgileri Nasıl Toplayabilirim?
Bu kaynaklardan bilgi edinilebilir;
• İş yerinizde kullandığınız ekipmanın, malzemelerin yada maddelerin teknik verileri
• Teknolojik prosedürle rve iş rehberleri,
• İş yerinde yapılan gürültü, titreşim, gibi etkenlerin ve konfor şartlarının ölçüm sonuçları,
• İş kazaları ve meslek hastalıklarının kayıtları,
• Kimyasal maddelerin madde güvenlik bilgi formları,
• İlgili mevzuat ve standartlar,
• Bilimsel ve teknik literatür.
Bilgi aynı zamanda;
• Çalışma ortamını,
• İş yerinde yapılan işleri,
• İş yeri dışında yapılan işleri,
• İş yerinde etkili olabilecek harici etkenleri örneğin,üçüncü taraflarca gerçekleştirilen görevler, hava koşulları gözlemleyerek de edinilebilir.
ADIM 2: TEHLİKELERİ BELİRLEME
Tehlikeleri Nasıl Belirleyebilirim?
İş yerinizdeki tehlikeleri belirleyebilmek için;
GENEL ÇEKLİSTLERİ kullanın;
• Bir tehlikenin var olduğunu biliyorsanız = “EVET”i işaretleyiniz
• Bir tehlike yoksa = “HAYIR”ı işaretleyiniz.
• Bir tehlikenin olduğundan emin değilseniz: Beşinci sütunda gösterilen “TEHLİKE-ÖZELÇEKLİSTİ”ni kullanınız
GENEL ÇEKLİST’in beşinci sütununda gösterilen tehlike-özel çeklistinde aradığınız yoksa Avrupa Ajansı’nın web sitesinden http://hwi.osha.europa.eu daha fazla bilgiye ulaşabilirsiniz ya da İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü’nün web sitesinden yararlanabilirsiniz.
Bu özel sektörler için hazırlanmış çeklistleri sizler için derledik:
• Ofiste çalışma
• İnşaat
• Araba tamiri
• Gıda işleme
• Ağaç işleri
• Tarım
• Küçük ölçekli yer üstü madenciliği
Bu sektörlerin herhangi birinde faaliyet gösteriyorsanız, Kısım IV’ te verilen sektöre-özel çeklistleri kullanınız.
ÇEKLİST-GENEL
No
Tehlike
Evet
Hayır
Bilmiyorum:
Bu tehlike için özel
1
2
3
4
çekliste gidiniz
5
1.
Pürüzlü yadakayganyüzeylerkayma,tökezleme,düşmevb
KISIM III-1
2.
Hareketeden araçvemakineler
KISIM III-2
3.
Makinelerinhareketeden parçaları
KISIM III-3
4.
Tehlikeliyüzeyesahipekipmankeskin,pürüzlüvb.
5.
Sıcak yadasoğukyüzeyler,malzemelervb.
6.
Yüksekteçalışma,tırmanmanoktalarıyüksektendüşme
7.
Elaletleri
8.
Yüksekbasınç
9.
Elektriktesisatıveekipmanı
KISIM III-4
10.
Yangın
KISIM III-5
11.
Patlama
KISIM III-6
12.
Ortamdakikimyasalmaddelertoz dahil
KISIM III-7
13.
Gürültü
KISIM III-8
14.
El-koltitreşimi
KISIM III-9
15.
Tümvücuttitreşimi
KISIM III-9
16.
Aydınlatma
KISIM III-10
17.
UV,IR,lazervemikrodalga radyasyon
18.
Elektromanyetikalanlar
19.
Sıcak yadasoğukhava
20.
Yüklerinkaldırılmasıvetaşınması
21.
Vücuduzorlayançalışma
22.
Biyolojiktehlikelervirüsler,parazitler,mantarlar,bakteri
23.
Stres,şiddet,kabakuvvet,saldırı
24.
Diğerleri:aşağıyabelirtinve“EVET”i işaretleyin
25.
26.
ADIM 3: TEHLİKELERDEN KAYNAKLANAN RİSKLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Bir tehlikeden kaynaklanan riski nasıl değerlendirebilirim?
A. Tanımlanmış her bir tehlike için:
Bir tehlikeden kaynaklanan zararın olasılık ve şiddetini dikkate alarak riskin küçük,orta ya da yüksek olduğuna karar verin.
Bu kararı verebilmek için aşağıdaki tabloyu kullanın:
Şiddet
Olasılık
Küçük çapta Orta çapta Büyük zarar yaralanma yaralanma
Çok seyrek
Düşük1 Düşük1 Orta2
Orta sıklıkta
Düşük1 Orta2 Yüksek3
Çok sık
Orta2 Yüksek3 Yüksek3
• Çok seyrek: Bir işçinin mesleki kariyeri boyunca gerçekleşmeyebilir.
• Orta sıklıkta: Bir işçinin mesleki kariyeri boyunca sadece birkaç kez gerçekleşebilir.
• Çok sık: Bir işçinin mesleki kariyeri boyunca defalarca gerçekleşebilir.
• Küçük çapta yaralanma: Uzun süreli rahatsızlık vermeyen kazalar ve hastalıklar örneğin,küçük çizikler, göz tahrişleri, başağrılar ıvb.gibi.
• Orta çapta yaralanma: İş günü kaybı ile sonuçlanan kazalar ve hastalıklar örneğin, yaralanmalar, basit kırıklar, incinmeler, vücudun bir bölümünde ikinci derece yanıklar, cilt alerjileri vb.gibi
• Büyük zarar: Ağır ve kalıcı rahatsızlıklara neden olan kazalar ve hastalıklar örneğin, ölümler, ampütasyon-kesilmeler, uzuv kayıplı kırıklar, kanser, vücudun büyük bir bölümünde ikinci yada üçüncü derece yanıklar, vb.gibi
ADIM 4: RİSKİ ORTADAN KALDIRMAK İÇİN EYLEMLERİN PLANLANMASI
Bir tehlikeden kaynaklanan riskin ortadan kaldırılması ya da en aza indirilmesi için eylemlerimi nasıl planlamalıyım?
• Riskin yüksek ve kabul edilemez bir düzeyde olduğu değerlendirilmişse, ilk önce bunun azaltılması yönünde eylemler gerçekleştirilmelidir.
• Risk orta düzeyde ve kabul edilebilir olarak değerlendirilmişse, eylemlerin riskin bu düzeyin altına düşürülmesi yönünde planlanması tavsiye edilir.
• Risk düşük düzeyde ve kabul edilebilir olarak değerlendirilmişse, riskin bu düzeyde kalmasının sağlanması gereklidir.
Koruyucu ve önleyici tedbirler şu öncelikler sıralamasına dikkat edilerek uygulanmalıdır:
• Tehlikeyi/riski ortadan kaldırın,
• Tehlikeyi/riski idari düzenlemelerle en aza indirin,
• Tehlikeyi/riski toplu koruma önlemleri ile en aza indirin,
• Tehlikeyi/riski uygun kişisel koruyucu donanım ile en aza indirin.
Risklerin azaltılmasında kullanılabilecek önlemlere örnekler bulabilmek için KISIM III veya KISIM IV te verilen tehlike-özel çeklistlerine gidin.
ADIM 5: RİSK DEĞERLENDİRMENİN YAZILI HALE GETİRİLMESİ
Risk değerlendirmemi nasıl yazılı hale getirebilirim
Aşağıdaki “RİSK DEĞERLENDİRME FORMUNU” kullanarak risk değerlendirmesini her bir iş yeri için yazılı hale getirebilirsiniz.
• Temel bilgileri kaydedin: Risk değerlendirmesinin yapıldığı iş yerinin adı ve adresi, iş yerinde çalışan kişilerin adları, değerlendirme tarihi ve değerlendirmeyi yapan kişilerin adları.
• RİSK DEĞERLENDİRME FORMU’nun 2nci sütununda yer alan bölüme belirlediğiniz tehlikeleri GENEL ÇEKLİST’te EVET dedikleriniz kaydedin.
• Belirlediğiniz her bir tehlike için:
• 3üncü sütuna bir tehlikeden kaynaklanan riskin azaltılması için uygulayacağınız koruyucu/önleyici tedbirleri kaydedin.
• Risk değerlendirmenizin sonuçlarını örneğin, yüksek/kabul edilemez 4üncü sütuna kaydedin. 5inci sütuna da riskin azaltılması için planlanan eylemlerinizi kaydedin.
Risklerin azaltılmasında kullanılabilecek önlemlere örnekler bulabilmek için KISIM III veya KISIM IV’de verilen tehlike-özel çeklistlerine gidin.
